در انتخابات پاییز ۲۰۱۸ برای انتخاب نمایندگان مجالس ایالتی سنا و نمایندگان در آمریکا، اقلیت ایرانی – آمریکایی و خصوصا زنان ایرانی – آمریکایی حضور چشمگیری داشتند. سه ایرانی – آمریکایی توانستند به مجالس کنگره و سنای ایالتی راه پیدا کنند؛ آنا مناهی کاپلان، آنا ویشکایی اسکمانی، زهرا کارینشاک. آنا کاپلان و آنا اسکمانی به ترتیب از ایالت های نیویورک و فلوریدا توانستند به مجالس ایالتی راه یابند. کاپلان وارد سنای ایالت نیویورک شد و اسکمانی به مجلس نمایندگان ایالت فلوریدا راه یافت. زهرا کارینشاک نیز توانست در ایالت جورجیا بر رقیب خود پیروز شود و به سنای این ایالت راه یابد. از این سه تن، آنا کاپلان و آنا اسکمانی به ریشه های ایرانی خود بیشتر می پردازند و علی رغم مسائل منطقه ای و ملی در آمریکا، توجه به مسائل ایران را نیز گاهی می توان در سخن آنان ردیابی کرد.  

آنا مناهمی کاپلان

آنا مناهمی کاپلان در دهه ۴۰ شمسی در تبریز در یک خانواده یهودی به دنیا أمد. در کودکی به همراه خانواده اش به تهران رفت و در تهران رشد و نمو پیدا کرد. پدرش فروشنده فرش بود. پدری که سعی می کرد بهترین ها را برای فرزندانش فراهم کند. ۱۴ سالگی آنا مصادف با انقلاب اسلامی شد. خانواده آنا که شرایط را در پس از انقلاب برای یهودیان سخت می دیدند، تصمیم به مهاجرت گرفتند و در ابتدا بر آن شدند که دختر نوجوان خود را به همراه یکی از برادرانش به ایالات متحده آمریکا بفرستند. آنان در ابتدا به شیکاگو رفتند. خانواده آنا یک سال پس از رفتن آن ها در آمریکا به او ملحق شدند. پس از مدتی این خانواده به نیویورک مهاجرت کرد.

آنا کاپلان در آمریکا حقوق خواند و از دانشکده حقوق بنیامین کاردوزو در نیویورک فارغ التحصیل شد. او که اکنون در نیویورک همراه با همسر و دو فرزند دختر خود زندگی می کند طی سال های اخیر سعی کرد در زندگی سیاسی – اجتماعی منطقه خود حضور فعالی داشته باشد. او در سالیان اخیر عضو شورای نورت همپستد در ایالت نیویورک بود. او که عضو حزب دموکرات است، همچنین  تلاش کرده است شانس خود برای ورود به مجالس ایالتی را امتحان کند تا اینکه در نهایت در انتخابات نوامبر ۲۰۱۸ و در یک رقابت نزدیک توانست سناتور «الین فیلیپس» را شکست دهد و با کسب ۵۴ درصد از آرا به سنای ایالتی نیویورک راه پیدا کند.

آنا کاپلان آمریکا را کشوری می داند که به او پناه و فرصت داده است

آنا مناهمی کاپلان – که نام خانوادگی کاپلان درواقع نام خانوادگی همسرش است – همسر خود را «حامی» خود می داند. او  که به گفته خود تجربه تلخ تبعیض جنسی و دینی را در کشورش – ایران – داشته است، آمریکا را کشوری می داند که به او پناه و فرصت داده است. با این پیشینه عجیب نیست اگر او را مخالف سیاست های مهاجرتی دونالد ترامپ بدانیم. آنا کاپلان در عین حال منتقد مذاکرات هسته ای دولت اوباما با جمهوری اسلامی بود و پس از نهایی شدن این توافق گفت: «حالا که این توافق امضا شده باید سخت کار کنیم تا مطمئن شویم تمام جزییات قرارداد اجرا شود».

آنا اسکمانی

اما بیشتر از آنا کاپلان، این آنا اسکمانی است که ایران در فعالیت اجتماعی اش بیشتر نمود دارد. او به عنوان یک زن جوان ایرانی تبار برنده انتخابات ایالتی برای ورود به پارلمان ایالتی فلوریدا شد. آنا ویشکایی اسکمانی، نخستین ایرانی-آمریکایی است که توانست از منطقه ۴۷ وارد مجلس نمایندگان ایالت فلوریدا شود. آنا توانست با دریافت بیش از ۵۷ درصد آرا بر رقیب خود از حزب جمهوریخواه پیروز شود.

آنا ۲۸ ساله است و از یک خانواده مهاجر ایرانی در همین ایالت به دنیا آمده است. پدر و مادر آنا هر دو مهاجرانی از ایران به آمریکا بودند که در آمریکا و زمانی که هر دو در یک کافی شاپ کار می کردند با هم آشنا شدند و ازدواج کردند. ازدواجی که یک خواهر دو قلو به نام «آیدا» و یک برادر بزرگتر به نام «آریا» نیز به آنا تحویل داده است. پدر آنا ضمن کار در کافی شاپ در دانشگاه ایالتی فلوریدا نیز تحصیل می کرد و موفق شده بود در ۱۹۹۴ مدرک مهندسی برق خود را دریافت کند. مادر آنا نیز نسرین نام داشت. نسرین ویشکایی که سال ها در یک فروشگاه لباس فعالیت می کرد و در سال ۲۰۰۴ پس از پنج سال مبارزه نهایتا بر اثر بیماری سرطان درگذشت.

تصویری از آنای کوچک به همراه خانواده (تصویر برگرفته از وبسایت متعلق به آنا اسکمانی است)

آنا که نام خانوادگی مادرش را نیز بر خود قرار داده است و با نام خانوادگی ویشکایی – اسکمانی فعالیت می کند، در دانشگاه فلوریدا علوم سیاسی و مطالعات زنان خواند و از هر دو رشته مدرک لیسانس خود را دریافت کرد. او مدرک کارشناسی ارشد خود را نیز در رشته Public Administration دریافت کرد و اکنون  دانشجوی دوره دکتری در همین رشته و در همان دانشگاه است.

آنا اسکمانی علی رغم آنکه در آمریکا به دنیا آمده است، مسائل ایران را خیلی جدی دنبال می کند. او در دانشگاه فلوریدا نیز در سازمان دانشجویان ایرانی دانشگاه فلوریدا فعالیت می کرد. بر «اصالت ایرانی» خود تاکید می کند و تجارب مادرش در ایران مانند حجاب اجباری را زمینه ساز توجه خود به مسائل زنان در ایران و آمریکا می داند. او به گفته خود مسائل جنبش سبز در ایران را تعقیب می کرد و با خواهرش در آن ایام مچ بند سبز می بست. آنا که به گفته خود کلمه «آزادی» را پشت گردن خود تتو کرده است، روحیه جنگجوی خود را ناشی از امیدواری اش می داند و از دختران ایرانی نیز می خواهد برای موفقیت تمام تلاش خود را انجام دهند.

آنا اسکمانی توانست در ایالت فلوریدا رقیب جمهوریخواه خود را شکست دهد

دو واکنش از دو چهره خبرساز

در این میان دو چهره جوان و مشهور ایرانی نیز واکنشی مثبت به انتخاب آنا ویشکایی اسکمانی داشتند. یکی از چهره ها «کاوه مدنی» – معاون سابق سازمان حافظت محیط زیست در جمهوری اسلامی – بود که چندماه پیش به علت فشارهای وارده عملا مجبور شد از ایران فرار کند. او که در رشته های محیط زیستی یک آکادمیسین نیز هست، برای آنا آرزوی موفقیت کرده است و در توییتر خود نوشته است: «آنا معاون سازمان دانشجویان ایرانی دانشگاه یوسی‌اف بود که روزگاری نه چندان دور، استادیار آن بودم. او به عنوان یک ایرانی-آمریکایی در روزگاری در انتخابات آمریکا تاریخ‌ساز می‌شود که ایرانیان دوتابعیتی مجاز به خدمت در کشورشان نیستند».

اشاره مدنی به دو تابعیتی بودن آنا اسکمانی از این رو معنادار است که اساسا «اتهام اصلی» دستگاه های امنیتی و شبه امنیتی در جمهوری اسلامی به کاوه مدنی، «دوتابعیتی» بودن بود. این در حالی ست که جدای از آنا اسکمانی که علی رغم ریشه های ایرانی در آمریکا به دنیا آمده است، آنا مناهمی کاپلان اساسا از نوجوانی به آمریکا آمده است و در آمریکا زبان انگلیسی یاد گرفت و رشد کرد و وارد نهادهای اجرایی و تقنینی در ایالت نیویورک شد. درواقع این تفاوت بسیار بزرگ بین دید تنگ نظرانه حکومتگران در ایران با چشم انداز مداراجوی آمریکایی که مهاجر را جزیی از خود محسوب می کند، در مورد کاوه مدنی و نوع تبریک او به آنا اسکمانی نمودی بسیار نمادین دارد.

نکته جالب دیگر نیز در میان واکنش ها به موفقیت آنا اسکمانی، واکنش «سپنتا نیکنام» بود. این عضو زرتشتی شورای شهر یزد در توییتر خود در این باره نوشت‌:«آنا اسکمانی اولین ایرانی-آمریکایی است که توانست در ۲۸ سالگی وارد پارلمان ایالت فلوریدا شود. به او تبریک می‌گویم که لذت انتخاب شدن توسط مردم که رای آنها ریشه در انسانیت دارد را لمس کند. من نیز در ۲۸ سالگی برای اولین بار این لذت را به لطف مردم خوب شهر یزد تجربه کردم».

کاوه مدنی (سمت راست) و سپنتا نیکنام (سمت چپ) هر دو به موفقیت آنا اسکمانی واکنش مثبت نشان دادند

بر خلاف کاوه مدنی، تبریک سپنتا نیکنام خالی از کنایه بود اما بر خلاف توییت او، بد نیست در اینجا به آنچه بر سر سپنتا نیکنام گذشت اشاره ای شود؛ در سال ۹۶ بود که عضویت سپنتا نیکنام به عنوان تنها عضو زرتشتی شورای شهر یزد به حالت تعلیق در آمده بود. تعلیقی که نتیجه شکایت رقیب مسلمان شکست خورده او بود. پس از آن بود که دیوان عدالت اداری نیز رای به توقف فعالیت سپنتا نیکنام داد. این رای نیز بر اساس نظر «احمد جنتی» دبیر شورای نگهبان صادر شده بود که «حاکم شدن غیرمسلمان بر مسلمان» را روا نمی دانست.

اگرچه نهایتا و پس از چندین ماه کشمکش نهایتا با رای مجمع تشخیص مصلحت نظام، سپنتا نیکنام به شورای شهر یزد بازگشت اما کافی ست این وضعیت را باز با وضعیت آنا کاپلان مقایسه کنیم که به عنوان یک مهاجر یهودی توانست در ایالت نیویورک در آمریکا به عنوان سناتور انتخاب شود اما سپنتا نیکنام به عنوان یک ایرانی زرتشتی در کشور خود نیز برای فعالیت در شورای شهر با مشکل روبرو بود علی رغم اینکه رای بالای مردمی را نیز داشت. درواقع پرسش اینجاست که وقتی حاکمان در جمهوری اسلامی با ایرانیان رفتاری چنین تبعیض أمیز دارند، درخواست رعایت حقوق مهاجران از سوی آنان، به یک شوخی شبیه نیست؟!