فاجعه ازدواج کودکان در ایران تبدیل به یک مسئله عادی و روزمره شده است. به گفته مقامات قضایی در شهر همدان، در سال ۱۳۹۷ در این شهر نزدیک به ۱۶۰۰ دختر زیر ۱۵ سال ازدواج کرده‌اند!
«سعید گلستانی» – معاون دادگستری استان همدان – ازدواج کودکان را در محیط‌های روستایی بیشتر رایج دانست و درباره چرایی گسترش آن به این نکته اشاره کرد که در روستاها اگر سن دختری از ۱۵ سال تجاوز کند، دیگر کسی از آنها خواستگاری نمی‌کند.
او همچنین در ادامه گفت: « روستاییان معتقدند که پسرها با قرار گرفتن در سن رشد برای یافتن کار محل زندگی خود را ترک کرده و حضور آنها در محیط شهری موجب می شود آنها تمایلی به ازدواج با دختر روستایی نداشته باشند».
سعید گلستانی البته خود با ازدواج کودکان موافق نیست. او ۱۲ سالگی را سن بازی کودکان می‌داند نه سن شوهرداری و بر این باور است که بیشتر زوج‌های کم‌سن و سال از نظر عقلی، «توانایی اداره یک زندگی» را ندارند.
او در ادامه چرایی مخالفت خود با ازدواج کودکان گفت: «دختران ۱۵ ساله در سنی نیستند که بتوانند یک زندگی را اداره کنند و مشقت زندگی و فشار روحی و روانی دختر را آزار می دهد؛ بنابراین اگر در سن بالاتر با درک و فهم بیشتر از زندگی، ازدواج صورت بگیرد بهتر است.
در ایران، استان زنجان نیز رتبه بالایی در کودک‌همسری دارد. در سال ۱۳۹۷، در این استان ۱۴۰۰ دختر زیر ۱۴ سال ازدواج کردند. تازه این را باید در نظر گرفت که این‌ها ازدواج‌هایی هستند که به صورت رسمی ثبت می‌شوند و قطعا ازدواج‌هایی نیز وجود دارند که در دفاتر موردنظر ثبت نمی‌شوند و خارج از دایره محاسبه می‌مانند.
بر اساس قوانین فعلی در جمهوری‌اسلامی، اذن پدر و اجازه دادگاه برای عقد دختران در هر سنی کفایت می‌کند.
قوانین جمهوری‌اسلامی به افزایش ازدواج کودک کمک می‌کند
این در‌حالی‌ست که حتی کشوری به‌شدت سنتی همچون عربستان سعودی نیز با این مسئله به عنوان یک معضل روبرو شد و در سال ۱۳۹۷ قانون ممنوعیت ازدواج دختران و پسران زیر ۱۵ سال را تصویب کرد. ضمن اینکه افراد زیر ۱۸ نیز برای ازدواج نیاز به اجازه دادگاه خواهند داشت.
اما در ایران علی‌رغم تلاش برخی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی در سال ۱۳۹۷ برای اینکه سن ازدواج کودکان را بالاتر بیاورند و آن را محدود کنند به نتیجه نرسید؛ در این طرح حداقل سن ازدواج برای دختران ۱۶ سال و برای پسران ۱۸ سال مقرر شده بود و ازدواج برای دختران زیر ۱۳ سال نیز کاملا ممنوع بود. ازدواج دختران بین ۱۳ تا ۱۶ سال نیز شرایط خاصی می داشت و می بایست مجوزهای لازم را اخذ می کرد. اما کمپین سنگین اسلامگرایان و نیروهای بنیادگرا، در مجلس و بیرون از مجلس، مانع از تصویب این طرح شد.
این مشکل در ایران چنان در این حد گسترده وجود دارد که در دوره پادشاهی پهلوی، کشور ایران قوانینی مترقی در این حوزه تصویب کرده بود. محدودیت ازدواج کودکان از دوره رضاشاه کلید خورد و در نهایت در سال ۱۳۵۳، ازدواج دختران زیر ۱۸ سال و پسران زیر ۲۰ سال ممنوع شد. ازدواج دختران بین ۱۵ تا ۱۸ سال نیز تنها و تنها منوط به اجازه و نظر دادگاه بود. اما پس از انقلاب اسلامی این قانون به طور کلی لغو شد.
این مسئله به خوبی نشان می‌دهد که نگاه کلان یک حکومت چه اندازه در خط‌دهی به فرهنگ مردم یک کشور، تاثیر دارد. طبیعی بود اگر قانونی که در سال ۱۳۵۳ تصویب شده بود، تداوم پیدا می‌کرد، ایران امروزه به این گستردگی شاهد ازدواج کودکان و در واقع بدبختی آنها نبود.