در حالی‌که وبسایت‌های خبری – تحلیلی همچون «رادیو فردا» از افزایش کمک‌های بلاعوض و سالیانه جمهوری‌اسلامی به گروه تروریستی حماس خبر می‌دهند، که از ۱۰۰ میلیون دلار در سال به ۳۰۰ میلیون دلار افزایش پیدا کرده است، بحث دریافت وجه اجباری از والدین در مدارس ایران همچنان یک معضل است؛ خصوصا که این سال‌ها فقر، گسترش پیدا کرده است.

درواقع  یکی از معضلاتی که همیشه والدین با آن با مسئولان مدارس در نزاعی نیمه‌خاموش بسر می‌برند بحث دریافت وجه اجباری از والدین دانش‌آموزان است؛ دقت کنیم که مسئله دریافت وجه اجباری از والدین در بحث مدارس دولتی مطرح می‌شود و لزوما ربطی به مدارس غیرانتفاعی ندارد که اساسا بر اساس وجهی که خود والدین پرداخت می‌کنند، سامان می‌گیرد.

دلیلی هم که همیشه مطرح می‌شود این است که مدارس بودجه ندارند و باید برای جبران کمبود بودجه والدین به اجبار کمک کنند. قید اجبار از این رو در اینجا ذکر می‌شود که دیده شده است اگر خانواده‌ای پول را واریز نکند، اساسا به فرزند او اجازه شرکت در امتحانات داده نمی‌شود.

این در حالی است که بر اساس اصل ۳۰ قانون اساسی خود جمهوری‌ اسلامی، دولت‌ها موظف هستند وسائل آموزش و پرورش رایگان برای مردم فراهم سازند ولی نکته اینجاست که علی‌رغم چنین صراحتی، وزیر آموزش و پرورش در سال ۱۳۹۷، دریافت پول از والدین در مدارس دولتی را به علت نیازمندی‌های وزارت لازم می‌داند و آن را ناگزیر اعلام کرد ولی در عین حال تاکید کرد که دریافت آن نباید صورتی نامطلوب داشته باشد.

«محمد بطحایی» در سخنان خود گفت: «به كمك اولیا نیازمندیم و این كمك‌ها نباید در حق برخی افراد كه توان مالی خوبی ندارند اجحاف شود و درخواست می‌كنیم آن كسانی كه توانایی بهتری دارند و می‌توانند بخشی از این هزینه‌ها را تامین كنند و بدون هیچ گونه فشار از طرف مدارس، كمك‌های خود را به دولت ادامه دهند تا مدارس از کیفیت لازم برخوردار باشند.  با وجود تخصیص‌هایی كه بدست آموزش و پرورش می رسد در تامین هزینه‌های جاری مدارس با مشكل جدی مواجه هستیم و هرازگاهی در اخبار و رسانه‌های جمعی ملاحظه می‌كنیم كه مدارس كشور به دلیل نداشتن اعتبارات جاری اعم از تامین هزینه برق، آب و گاز مشكل دارند».

کیفیت پایین فضای آموزشی، یکی از دغدغه‌های پررنگ بوده ااست

علی‌رغم اینکه بطحایی می‌گوید دریافت این وجه نباید به صورت یک «باید» باشد، ولی «شیرزاد عبداللهی» فعال مربوط به مسائل آموزشی تاکید می‌کند مدیران مدارس چاره‌ای جز کمک از اولیای دانش آموزان ندارند. چون ادارات آموزش و پرورش سرانه دانش‌آموزی را به مدارس پرداخت نمی‌کنند. سرانه دانش‌آموزی مبلغی‌ست که باید بابت هزینه‌هایی چون هزینه آب، برق، تلفن، کاغذ و… و نیز اردوهای دانش‌آموزی و فعالیت‌های فوق برنامه به مدرسه تعلق گیرد، اما وزارت آموزش و پرورش علی‌رغم وعده‌هایش از دادن آن سرباز می‌زند. یعنی والدین عملا به پرداخت پولی مبادرت می‌ورزند که از طرف دولت باید به عنوان سرانه دانش‌آموزی پرداخت می‌شد.

«جعفر ابراهیمی» – فعال صنفی – نیز بر آن است که اساسا اصل تحصیل رایگان از بین رفته است و این مفهوم دیگر معنایی ندارد. به گفته او برای درس‌خواندن باید پول داد. این فعال صنفی به نکته جالب‌توجهی می‌پردازد و آن اینکه مسئله وجه دریافتی در مدارس موجب شده است که عملا در استان‌های محروم، خیلی از خانواده‌ها، قید تحصیل فرزندان خود را بزنند.

ابراهیمی در توضیح بیشتر درباره این مسئله می‌گوید: «در مناطق محروم موضوع کاملا فرق می‌کند. در این مناطق وقتی مبلغی را به‌عنوان کمک به مدرسه یا هرچیز دیگری دریافت می‌کنند، یعنی دانش‌آموز را وادار به ترک مدرسه می‌کنند. اینجاست که دیگر نمی‌توان از واژه بازمانده از تحصیل استفاده کرد و باید از واژه طرد شده استفاده کرد، چرا که مدرسه با گرفتن پول زور دانش‌آموز را وادار به ترک مدرسه کرده است».