Search

English

هاشم خواستار؛ معلمی که مبارزه را تدریس می‌کند

هاشم خواستار دوم خرداد ۱۳۳۲در یکی از روستاهای بیرجند به دنیا آمد. پس از اخذ دیپلم در سال ۱۳۵۰، در رشته کشاورزی دانشگاه ارومیه مشغول تحصیل شد. او در اواخر دوران سربازی- سال ۱۳۵۶- با خانم صدیقه ملکی، که او نیز معلم است، ازدواج کرد. خواستار در دوران دانشجویی و سربازی از فعالان انقلابی بود. پس از انقلاب او را برای کاندیداتوری یکی از شهرهای آذربایجان کاندیدا کردند، اما خواستار می‌خواست در زادگاهش بیرجند به مردم خدمت کند، و این پیشنهاد را رد کرد.

هاشم خواستار در کنار همسرش صدیقه ملکی

خواستار به بیرجند بازگشت و مدتی در اداره کشاورزی و مدتی نیز در بنیاد مستضعفان به کار مشغول شد تا اینکه در نهایت در هنرستان به تدریس کشاورزی می پردازد. سال ۱۳۶۳ سالی بود که او تدریس در مقام یک معلم را آغاز کرد و زندگی پرتلاطمی را در مقام یک معلم آغاز کرد. او که اکنون بازنشسته آموزش و پرورش است، در کنار بازنشستگی مشغول کشاورزی در باغ کوچک شخصی خودش نیز هست. هاشم خواستار که نوشته های فراوانی بر روی اینترنت و در وبسایت های مختلف دارد، خاطرات زندان خود را نیز بر روی کاغذ آورده است و سعی بر انتشار آن دارد.[۱]

محکومیت و زندان

اگرچه هاشم خواستار با فعالیت‌های صنفی خود در سال‌های اخیر در حوزه حقوق معلمان شناخته شده است اما او از قبل از انقلاب سابقه بازداشت و فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی دارد. او پیش از انقلاب اسلامی به دلیل مبارزه علیه حکومت محمدرضاشاه دوبار بازداشت شد، ولی هردوبار در دادگاه تبرئه شد. او خود این مبارزات خود را، «مبارزه برای آزادی و دموکراسی» می‌نامد. او همچنین در مدت دانشجویی به دلیل فعالیت‌های دانشجویی علیه رژیم شاه، دو ترم از تحصیل نیز محروم شد. اما پس از انقلاب اسلامی و آغاز فعالیت‌های صنفی او در مقام یک معلم، بر او بسیار سخت‌تر گذشت و چندین بار بازداشت شد و ماه‌ها زندان را در شرایط سخت تحمل کرد.

تصویری از هاشم خواستار در ایام زندان 

هاشم خواستار که عضو هیئت مدیره کانون صنفی فرهنگیان خراسان بود، ابتدا در سال ۱۳۸۳ بازداشت شد، و در دادگاهی که در پی این بازداشت برگزار شد، به ۲ سال حبس تعلیقی محکوم شد. او همچنین در سال ۱۳۸۶ به علت شرکت در تجمع معلمان به کسر حقوق محکوم شد. بار دیگر در ۲۵ خرداد ۱۳۸۸ بازداشت شد و به ۶ سال حبس تعزیری محکوم شد که در دادگاه تجدیدنظر به ۲سال کاهش یافت. او که در زندان وکیل آباد مشهد دوران حبس خود را می‌گذراند، در این مدت نه تنها یک روز مرخصی نیز نداشت بلکه پس از اتمام حبس نیز او را ۴۵ روز بیشتر در حبس نگاه داشتند و در ‌‌نهایت او را به قید وثیقه در سال ۱۳۹۰ آزاد کردند. او همچنین یک زندان ۳۷ روزه را در سال ۱۳۹۲ به دلیل عدم پرداخت جریمه دو میلیون تومانی متحمل شد. جریمه‌ای که به اتهام «نشر اکاذیب و تبلیغ علیه نظام» بدان محکوم شده بود.[۲]

زندانی که به جهنم شبیه بود

او در زندان وکیل آباد مشهد دچار بیماری‌های گوناگونی نیز شد. اما در درمان او اهمال می‌شد، تا اینکه سرانجام پس از کش و قوس فراوان، به بیمارستان امام رضا در مشهد منتقل شد و مورد عمل جراحی هموروئید قرار گرفت. یکی از تصاویر مشهور مربوط به هاشم خواستار که در فضای مجازی نیز بسیار دست به دست شد، تصویر دست و پای به زنجیر بسته او بر تخت بیمارستان بود. خانواده او نیز در این مدت تنها به مدت ۱۵ دقیقه توانستند با او دیدار کنند.

 تصویری مشهور از هاشم خواستار با پابند در بیمارستان

هاشم خواستار در دوران گذران حبس دو ساله‌اش در زندان وکیل آباد مشهد، چندین نامه افشاگرانه از وضعیت هولناک این زندان خطاب به مقامات قضایی و امنیتی نوشت. کاری که برای او در داخل خود زندان نیز هزینه زا بود و منجر به انتقال او از بند زندانیان عقیدتی به بند ۵ این زندان شد. بندی که در آن زندانیان جرائم سنگین همچون قتل محبوس هستند.

صدیقه مالکی – همسر هاشم خواستار – در آن زمان در توصیف بند ۵ از زبان همسرش گفت: «به گفته آقای خواستار بند ۵ بسیار شلوغ است و ایشان روی زمین و به قول خود زندانی‌ها کف خواب هستند. در اتاقی که ۱۵ تخت دارد ۶۰ نفر زندگی می‌کنند، ۱۵ نفر روی تخت می‌خوابند، ۸ نفر روی زمین و بقیه در راهرو‌ها هستند. با این جمعیت همیشه بند پر از سر وصدا است و محیطش کثیف و پر از دود… برای دستشویی و حمامش همیشه صف بسته‌اند و خلاصه چه بگویم! اگر توصیف جهنم را شنیده‌اید می‌توانید درباره زندان وکیل آباد مشهد هم آن را به کار ببرید.»

زنده باد زندان تا برقراری دموکراسی

با وجود تمام رنج‌هایی که هاشم خواستار در راه دفاع از حقوق صنفی معلمان متحمل شد و با وجود نزدیک به ۶۵ سال سن، هاشم خواستار در راه دفاع از حقوق همکاران معلم خود از پا ننشسته است و به فعالیت خود همچنان ادامه می‌دهد. او با اینکه سابقه مبارزه با حکومت محمدرضاشاه را دارد، حکومت جمهوری اسلامی را در مسائل امنیتی بسیار بسته‌تر نسبت به حکومت شاه می‌داند.

 حضور خواستار در تجمع اعتراضی در مشهد در اردیبهشت ۱۳۹۴

خواستار در دوره‌ای که حبس خود را در زندان وکیل آباد می‌گذراند، در نامه‌ای خطاب به رییس قوه قضاییه و وزیر اطلاعات، زندان را برای خود عزت بخش دانست و گفت: «زندان عزت می‌آورد چون عزت پایه‌های قدرت‌های فاسد را از درون زندان به راحتی می‌لرزاند اگر زبانم را ببرند با دست خواهم نوشت، زنده باد زندان تا برقراری دموکراسی و اگر دستانم را ببرند با مژه‌های چشمم خواهم نوشت زنده باد زندان تا برقراری دموکراسی و اگر چشمانم را کور کنند با پا‌هایم خواهم نوشت زنده باد زندان تا برقراری دموکراسی و اگر پا‌هایم را قطع کنند با آخرین ضربان قلبم که ندای معلمان است فریاد خواهم زد زنده باد زندان تا برقراری دموکراسی.»

هاشم خواستار منتقد اصلاح طلبان حکومتی در ایران است و باوری به شرکت در انتخابات در جمهوری اسلامی ندارد. به باور او دموکراتیک شدن ساختار سیاسی در ایران از اصلاح طلبان بر نمی‌آید و اصلاحات ساختاری در ایران را ورای فضای دوقطبی بین اصلاح طلب / اصولگرا می‌داند اما همچنین بر این نکته تاکید می‌کند نظارت بین المللی، فشار جامعه جهانی و اعتراضات داخلی در فضای مجازی نسبت به فشارهای امنیتی بر فعالان سیاسی – مدنی، در تغییر رفتار نیروهای امنیتی نیز موثر است.

او در توضیح بیشتر پیرامون این مساله از تجربه خود مثال می‌زند و می‌گوید: «یادم هست ۲۵ سال پیش سر یک مساله کوچک وقتی خواستند مرا احضار کنند، با ناسزا و الفاظ رکیک با من حرف می‌زدند و صحبت می‌کردند اما اکنون زنگ می‌زنند و می‌گویند آقای خواستار، بیایید تا مذاکره کنیم! همین فشار بین المللی و بیداری افکار عمومی رفتار این‌ها را نرم‌تر کرده است.»

هاشم خواستار در کنار اسماعیل عبدی؛ معلمی که چندین بار سابقه زندانی شدن دارد

۱- ​این بخش از پروفایل در گفتگو با خانواده آقای خواستار تنظیم شده است.

۲- همان.

انتشارات بیشتر ...