سیدمحمد بطحایی – وزیر آموزش و پرورش – در سفری به نیشابور، خدمات آموزش و پرورش پس از انقلاب را غیرقابل مقایسه با قبل از انقلاب ۵۷ عنوان کرد و با اشاره به سخنان خامنه‌ای در این باره گفت: « ایشان در بخش کوتاهی از فرمایشاتشان گذر بسیار پرمحتوایی بر خدمات آموزش و پرورش بعد از انقلاب داشتند و اشاره داشتند که خدمات آموزش و پرورش بعد از پیروزی انقلاب با آنچه قبل از انقلاب بوده اصلا قابل مقایسه نیست».
اما بطحایی در بخش دیگری از سخنان خود، ادعای عجیبی کرد و گفت: «اکنون ۱۴ میلیون دانش‌آموزی داریم که به رغم همه هجمه‌های فرهنگی، اگر لازم باشد همانند دوران دفاع مقدس در صحنه خواهند بود و جانفشانی خواهند کرد».
این ادعای بطحایی در حالی مطرح می‌شود که بسیاری از دانش‌آموزان زیر سن ۱۸ بسر می‌برند و حضور آن‌ها در جنگ‌ها طبق کنوانسیون‌های حقوق کودک ممنوع است. اساسا مفهوم «کودک‌سرباز» در مخالفت با حضور افراد زیر ۱۸ سال در جنگ آفریده شده است. البته این نافی این واقعیت نیست که استفاده از کودک‌سربازان همچنان رواج دارد. «امیر حایری» – کارشناس ارشد حقوق بین‌الملل – درباره این مسئله می‌گوید: «به رغم اینکه نظام بین المللی حقوق بشردوستانه و حقوق بشر با محوریت ممنوعیت استخدام و استفاده از کودکان در نبردهای مسلحانه حاوی مقررات بین المللی وافری است اما جامعه جهانی همچنان شاهد حضور فزاینده اجباری و حتی داوطلبانه کودکان سرباز در درگیری های مسلحانه معاصر است».
البته ایران در استفاده از کودک‌سربازان سابقه بسیار بدی دارد. «حسین فهمیده» نماد کودک‌سربازان ایرانی‌ست که در جنگ جان خود را از دست دادند. به طور کلی جمهوری اسلامی روی این قضیه مانور بسیار سنگینی داد و به عنوان مثال، سالروز جان‌باختن حسین فهمیده به عنوان «روز بسیج دانش‌آموزی» نامگذاری شد. نهادی که سعی می‌کند دانش‌آموزان را در اقدامات نظامی حکومت مشارکت دهد.
بنا به ادعای فرماندهان سپاه پاسداران نیز، یک چهارم جان‌باختگان ایرانی جنگ هشت ساله ایران و عراق، از افراد «فرهنگی و دانش آموز» بوده‌اند. با توجه به حجم بالای کشته‌شدگان ایرانی در جنگ ایران و عراق، می‌توان به راحتی تصور کرد که کودک‌سربازان چه حجم بالایی از کشته‌شدگان را به خود اختصاص داده بودند. چنانکه، «محسن گلشن‌زاده» – از فرماندهان سپاه پاسداران در استان مرکزی – از وجود «۳۶ هزار شهید دانش آموز در دفاع مقدس» سخن گفته بود.
استفاده از کودک‌سربازان هم‌اکنون نیز در بسیاری از نقاط کمترتوسعه‌یافته رواج دارد، و گروه‌های شبه‌نظامی مورد حمایت جمهوری اسلامی نیز از کودک‌سربازان استفاده می‌کنند. به عنوان نمونه حدود دو سال پیش فاش شده بود گروه شبه‌نظامی «حشد الشعبی» از صدها کودک عراقی برای پیشبرد اهداف نظامی و تبلیغاتی خود استفاده می‌کند.
استفاده نظامی حشدالشعبی از کودکان در سطحی گسترده انجام می‌گیرد
بر اساس گزارش‌ها، فرماندهان حشدالشعبی که از حمایت کامل و همه‌جانبه جمهوری‌اسلامی برخوردار هستند: «در روستای بشیر (Bashir) در استان کرکوک بیش از ۲۸۰ کودک را تعلیم نظامی می‌دهند. سال گذشته ۱۸۰ ‘ کودک سرباز’ هر کدام به مدت سه ماه دوره نظامی‌گری را دیده‌اند و ۱۰۰ نفر از آن‌ها امسال از مدرسه نظامی مربوطه فارغ‌التحصیل شده‌اند».
نکته‌ای که در پرده آخر در این بحث می‌توان به آن اشاره کرد این است که فارغ از اینکه اساسا استفاده از دانش‌آموزان برای مقاصد نظامی، چه قباحت اخلاقی سنگینی دارد، این پرسش نیز از آقای وزیر پرسیدنی است که از کجا معلوم که این ۱۴ میلیون دانش‌آموز از لحاظ فرهنگی و گفتمانی به نظام فعلی وابسته باشند؟! آیا دانش‌آموزان امروز همان دانش‌آموزان دهه ۶۰ هستند؟ تفاوت علائق فرهنگی دانش‌آموزان با علايق مدیران فرهنگی سیاسی کشور، مجال حضور آنان برای دفاع نظامی از جمهوری اسلامی را فراهم می‌کند؟