Search

English

انقلاب اسلامی؛ عامل پیشرفت یا پسرفت علوم انسانی؟

از اتفاقات موسمی اما همچنان تکان‌دهنده در ایران حجم سخنان، کتب، مقالات، همایش‌ها و منابر بی‌معنایی است که با بودجه عمومی راه‌اندازی می‌شود و با روایتی وارونه از اوضاع علمی و فرهنگی کشور پایان می‌یابد. اکنون نیز قرار است همایشی که صفت «ملی» یدک می‌کشد از شهر «مقدس» قم سر در آورد و موضوع‌اش نیز نه تنها ادعای نقش انقلاب ۵۷ در توسعه علوم انسانی، بلکه حتی نقش این انقلاب ویران‌گر در تاسیس این علوم باشد. این یعنی در تمام دوران ما بین انقلاب مشروطه تا پایان پادشاهی پهلوی چیزی به نام علوم انسانی در ایران وجود نداشته و انقلابیونِ سودایی نخستین کسانی بوده‌اند که اقدام به بنیان‌گذاری این علوم در ایران کرده‌اند؛ سخنی که به حد کافی ناراستی خود را نشان می‌دهد.

حجت‌الاسلام سید سجاد ایزدهی، دبیر علمی همایش نقش انقلاب اسلامی در تاسیس و توسعه علوم انسانی

این همایش به اصطلاح ملی، با کارگردانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و با همکاری نهادهای علمی و فرهنگی کشور هفته آخر بهمن‌ ۱۳۹۷ در قم برگزار خواهد شود. خبرگزاری مهر از قول حجت‌الاسلام سید سجاد ایزدهی، مدیر گروه سایت و دبیر علمی این همایش، آورده است که هم‌زمان با چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی قرار است این گردهمایی در قالب برگزاری نشست اصلی و چندین پیش‌نشست در گروه‌های متعدد پژوهشگاه و ارائه مباحث علمی توسط اعضای هیئت علمی برگزار شود. وظیفه یکی از این گروه‌ها در قالب یکی از پیش‌نشست‌ها این است که پیشینه هر یک از دانش‌ها و معارف علوم انسانی را پیش از انقلاب رصد کند، سپس پیشرفت آن را «در تعامل با انقلاب اسلامی» مد نظر قرار دهد. در گفته‌های حجت‌الاسلام مذکور به ‌وفور واژگانی چون «راهبرد»، «چشم‌انداز» و «تحول» به کار برده شده است.

گفتنی است پیش از انقلاب اساتید برجسته‌ای همچون دکتر یحیی مهدوی و دکتر شرف‌الدین خراسانی، که پس از انقلاب اسلامی به اجبار بازنشسته شدند، و دکتر علی‌مراد داوودی، که پس از انقلاب اسلامی دزدیده ‌شد، از چهره‌های سرشناس فلسفه بودند. در علوم اجتماعی و جامعه‌شناسی و اقتصاد نیز بسیاری از برترین چهره‌های علمی و پژوهشی، محصول اواخر دوره قاجار و کل دوران پهلوی بوده‌اند.

علی‌مراد داوودی، شرف‌الدین خراسانی، یحیی مهدوی؛ اساتید برجسته علوم انسانی

اکنون دبیر این همایش مدعی «تبیین دستاوردهای چهل‌ساله انقلاب اسلامی در عرصه تحول علوم انسانی اسلامی» است و آن را مهم‌ترین هدف «همایش ملی» مذکور می‌داند. ایزدهی که در سال ۹۴ توسط پژوهشگاه متبوع‌اش به رتبه دانشیاری ارتقا پیدا کرد، تاکید کرده که تبیین این دستاوردها شامل ترویج آثار انقلاب اسلامی بین اساتید و پژوهشگران و نیز بازخوانی رویکرد اساتید درباره «تحول علوم انسانی اسلامی در تعامل با نظام اسلامی» است. او، که هم‌زمان مدیر گروه سیاست پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی است، ادعا کرده که سخنرانان همایش از میان شخصیت‌های مطرح و صاحب‌نام عرصه دانش و معرفت اسلامی انسانی و نیز برخی مراجع تقلید، مدیران حوزه و کارگزاران ارشد نظام اسلامی خواهند بود.

جالب آن‌که به عنوان نمونه زمانی که پیش‌نشست ششم این همایش توسط کارگروه اقتصاد اسلامی و با موضوع «تحولات مفهومی ربا، بهره و بانک در پنجاه سال اخیر در جوامع اسلامی» برگزار شد مصطفی رستمی، رئیس نهاد نمایندگی ولی فقیه در دانشگاه‌ها، پس از چهل سال از محتوای دروس معارف اسلامی در دانشگاه‌های کشور ابراز نارضایتی کرد و خواستار تغییر و تحول در این دروس شد. او محتویات این دروس را نامتناسب با حجم هجمه‌های دشمنان به ارکان نظام اسلامی دانست.

شما چه فکر می‌کنید؟ آیا انقلاب اسلامی را بنیان‌گذار علوم انسانی در ایران می‌دانید؟ آیا این همایش‌ها تاثیر مثبتی بر کیفیت علوم انسانی در دانشگاه‌ها خواهد داشت؟ به باور شما جمهوری اسلامی را باید عامل پیشرفت علوم انسانی دانست یا سبب پسرفت آن؟ برای ما بنویسید که اسلامی‌سازی علوم انسانی را تا چه حد ممکن یا مطلوب می‌دانید؟

 

منابع مرتبط

استقلال دانشگاه و آزادی‌های آکادمیک / سعید پیوندی

توسعه دفتر نهاد نمایندگی ولی فقیه در دانشگاه‌ها

 

تلگرام توانا را دنبال کنید:

https://t.me/Tavaana_TavaanaTech

انتشارات بیشتر ...