Search

English

سیل؛ وقتی مین‌ها طغیان می‌کنند

در خبرها آمده بود که روز سه‌شنبه ۲۷ فروردین ۱۳۹۸ یک کشاورز ۵۰ ساله اهل روستای آسن‌آباد کردستان، در حالی که مشغول کشاورزی روی زمین بود، بر اثر انفجار مین پای راست خود را از دست داد.

ایران، پس از مصر، دومین منطقه آلوده به مین در جهان است و البته رتبه اول قربانیان مین را دارد. به این دلیل که میادین مین علامت‌گذاری نشده‌اند یا مین‌گذاری در مناطق مسکونی و اطراف زمین‌های کشاورزی صورت گرفته است. بیش‌تر قربانیان مین نیز کشاورزان، کودکان و کولبران هستند.

پس از وقوع سیل در بسیاری از شهرهای ایران در روزهای پایانی سال ۱۳۹۷، احتمال جابه‌جایی مین‌هایی که در زمان جنگ ایران و عراق کاشته شده بودند افزایش یافت. باران شدید و سیل مین‌ها را به مناطق مسکونی آورده است؛ به طوری که تا کنون چند مین و خمپاره به دلیل بارش باران‌های سیل‌آسا در استان ایلام کشف شده‌اند.

ایران دومین منطقه آلوده به مین در جهان است

هزاران مین عمل‌نکرده هنوز در نقاط مختلف مرزی و حتی مناطق حفاظت‌شده سپاه پاسداران در درون خاک‌ ایران وجود دارد که هر سیلاب و باران شدیدی می‌تواند آن‌ها را جابه‌جا کند. البته فعالان این حوزه پیش‌تر درباره این خطر هشدار داده بودند، اما برطرف‌کردن این معضل در توان فعالان مدنی نیست. جمهوری اسلامی فعالیت نهاد‌های غیر‌دولتی در زمینه کمک به پاک‌سازی مین و آگاهی‌رسانی درباره میادین مین را امنیتی تلقی می‌کند و با فعالان این حوزه به‌شدت برخورد می‌کند. هرچند که این وظیفه حکومت بود که در سال‌های پس از جنگ مناطق آلوده به مین را به طور کامل پاک‌سازی کند.

وزارت کشور جمهوری اسلامی در سال ۱۳۸۰ مسئولیت عملیات پاک‌سازی میادین مین و گلوله‌های عمل‌نکرده باقی‌مانده از جنگ ایران و عراق را به عهده وزارت دفاع گذاشت. در وزارت دفاع هم نهاد مرکز مین‌زدایی کشور تشکیل شد که تحت نظارت شورای عالی پاک‌سازی اداره می‌شود و اعضای آن وزیر دفاع، معاونت مهندسی این وزارتخانه و رییس مرکز مین‌زدایی هستند. حدود اختیارات پاک‌سازی این نهاد در پنج استان آلوده خوزستان، ایلام، کرمانشاه، کردستان و آذربایجان غربی در مساحتی به وسعت چهار میلیون هکتار آلودگی تعریف شده است.

طبق آمار رسمی این مرکز، مناطق آلوده به مین به طور کامل پاک‌سازی شده‌اند و فقط یک درصد از مناطق هنوز آلوده هستند. با این حال، حوادث سال‌های گذشته نشان می‌دهد همچنان در دل خاک برخی مناطقی که پایان پاک‌سازی آن‌ها اعلام شده بود، مین وجود دارد. طبق آمار غیررسمی، در سال ۱۳۹۷، ۱۴ نفر بر اثر برخورد با مین کشته و ۴۸ نفر دیگر مصدوم شده‌اند؛ از این میان تعداد زیادی حداقل یک عضو از بدن خود را از دست داده‌اند.

بیش‌تر قربانیان مین در ایران، کشاورزان، کودکان و کولبران هستند

با وقوع سیل، پاک‌سازی مناطق آلوده به مین هم سخت‌تر شده است؛ مین‌‌ها جابه‌جا شده‌اند و هر لحظه ممکن است با قرارگرفتن پای یک رهگذر منفجر شوند.

سیلاب خاک را جابه‌جا می‌کند و چه‌بسا مین‌هایی را که در دل زمین مدفون شده‌اند، به حیات یک خانه یا یک مدرسه منتقل کند. به واقع به دلیل وقوع سیل، نظم میادین مین به ‌هم می‌خورد. بدین ترتیب همه مناطقی که در حال پاک‌سازی بودند یا پایان پاک‌سازی آن‌ها اعلام شده بود، خطرناک هستند.

یکی از کودکانی که سال ۱۳۹۲ در روستایی از توابع مریوان هنگام بازی با دوستانش بر اثر انفجار مین مصدوم شد

متاسفانه جمهوری اسلامی از مصدومان مین به خوبی حمایت نمی‌کند و مشکلات زیادی بر سر راه آن‌ها وجود دارد. گرفتن حکم جانبازی و دریافت حقوق از سخت‌ترین کارهایی است که این مصدومان پیش رو دارند. دردناک است بدانید کودکانی که بر اثر انفجار مین مصدوم می‌شوند، حتی اگر دولت آن‌ها را به عنوان مصدوم مین بپذیرد، تا به سن قانونی نرسند هیچ حقوقی دریافت نمی‌کنند و بسیاری از هزینه‌های درمانی بر عهده خانواده‌های‌شان است.

انتشارات بیشتر ...