«کارت نکه ای میره م / امشو شومت نمیرم
زنکو بیلش ورداشت / جو و گنملش کاشت
مردکو هم رر وابی / ره و سوار خر وابی
سی او گنم و جویو / گسنه خوسی او شویو»
در ۳۶ کیلومتری شمال شهرستان گچساران روستایی است دیدنی که میتوان نام آن را به راستی «بهشت گمشده» گذاشت؛ نام این روستا «مارین» است.
این مکان یکی از پربازدیدترین روستاها در ایام نوروز است. مارین از شمال به کوه دلیگنج و از شرق به کوهخامی و از جنوب غربی به کوه دیل محدود شده است. این روستا یکی از روستاهای تاریخی ایران است؛ راه سلطنتی شوش به تخت جمشید و بیشاپور از ۷ کیلومتری این روستا عبور میکند. بیشاپور یکی از شهرهای باستانی ایران است که در کازرون و در استان فارس قرار گرفته است و در زمان ساسانیان ساخته شده، که امروز تنها ویرانهای از آن بر جای مانده است. موقعیت روستای مارین در دورههای هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان سبب شده است که در این روستا قلعههای متعدد راهبانی وجود داشته باشد.
از آنجا که در قدیم در اطراف این روستا مار فراوان بوده است به این روستا مارین میگویند؛ هرچند هماکنون چنین نیست. شرایط آب و هوا و همچنین شکل معماری و بافت تاریخی این روستا سبب شده است که بسیاری از این روستا به عنوان «ماسوله دوم» یاد کنند. مارین نیز مانند ماسوله معماریاش به شکلی است که حیاط یک خانه مشرف میشود به پشتبام خانه دیگر. در بیشتر خانههای این روستا از سنگ و خشت و گِل و آجر و تیرهای چوبی استفاده شده است. خانهباغهای روستا زیبایی این روستای تاریخی را دو چندان کرده است. چشمههای مارین که از دل زمین میجوشند وجود باغستانهای زیبا و گردشگاهی را موجب شده است. آب و هوای «مارین» در فصل بهار و پاییز ملایم و روحنواز است اما تابستانهای گرم و زمستانهای سرد و خشک دارد. مردم این روستا به گویش دیلی صحبت میکنند که گویش مشترک روستاهای دیل، مارین و شهرستان سپیدان است. بر اساس نتایج سرشماری سال ۱۳۷۵، روستای مارین ۶۱۹ نفر جمعیت داشته است که در سال ۱۳۸۵، به ۵۴۹ نفر کاهش یافته است.
در این روستا و مناطق اطراف پوشش گیاهی شامل انواع گیاهان دارویی مانند کتیرا، گلگاوزبان و گل بنفشه است. در اطراف روستا جانورانی همچون روباه، گرگ، خرگوش، قوچ، گراز و کبک هم دیده میشوند. این روستا محصولات کشاورزی مختلفی مانند انار، لیموشیرین، لیموترش، انگور و همچنین جنگلهای بلوط و بادام و بَن دارد. از سوغاتیهای معروف این روستا میتوان علاوه بر صنایع دستی به انار و رب انار و دانههای خشکشده انار، که به آن «ناردون» یا «ناردُنگ» میگویند، و همینطور ماست و کره و روغن محلی اشاره کرد. یکی از دیگر سوغاتیهای این روستای زیبای تاریخی چیزی است که به آن «مغز بَن» میگویند. «مغز بَن – که به گویش مردم این روستا “مَج بُه” گفته میشود – بعد از طی چندین مرحله پختوپز از میوه درخت کوهی بَن یا بَنه (به این درخت و میوه آن پسته کوهی و حبهالخضرا هم میگویند) به دست میآید.» درختان چنار در این منطقه بعضا تا ۱۰۰ متر ارتفاع دارند و به مارین زیبایی و جلوه خاصی بخشیدهاند. برخی از این درختان بیش از سیصد سال قدمت دارند.
در این روستا «پوشاک مردانه انواع کلاههای نمدی، کلاههای نمدی گرد و لچک که به صورت نیمکلاه است از سرپوشهای مردانه است. تنپوشهای مردانه را “دَلگ” یا کت درازی که تا روی زانو را میپوشاند و با دکمه بسته میشود و از دو طرف دارای چاک است و همینطور شال که از دو متر پارچه و به دور کمر بسته میشود و “جقه زناره” (چقه زناره) که از کنف ساخته شده و کمی درازتر از دَلگ است، تشکیل میدهند.» پوشش زنان این روستا را تمبون یا تنبون میگویند و اشکال مختلف آن در این روستا وجود دارد. جومه یا همان جامه زنانه در رنگهای شاد و متنوع و چاکدار از پوشش زنان این ناحیه است.
استان کهگیلویه و بویراحمد، آنچنان که باید شناخته نشده است. این استان دیدنیهای بسیار دارد که امکان معرفی حتی اجمالی آن در یک مطلب کوتاه وجود ندارد. «تنگ گنجهای» یکی از این مکانها است که در ۱۰ کیلومتری شمال غربی یاسوج واقع شده است و منطقهای خوش آب و هوا است که رودخانههای آن از دل کوههای «دنا» میجوشد. قله دنا به عنوان بلندترین قله رشتهکوههای زاگرس در این استان واقع شده است که ارتفاع این قله ۴۴۰۹ متر است و در ۳۵ کیلومتری شمال غربی شهر یاسوج قرار گرفته است. چشمه «بلقیس» یکی دیگر از زیباییهای دیدنی این منطقه است. گردنه شلالدان، چشمه میشی، دریاچه سد شاه قاسم، دریاچه کوه گل، شهر کهنهدشت و شهر سیسخت از دیگر جاذبههای گردشگری این استان است.