«خامنه‌ای هر سال دقیقاً شعاری را انتخاب می‌کند که مطمئن است دولت از تحقق‌اش عاجز است. بعد بهانه دارد برای اینکه بگوید دولت در این زمینه ضعیف عمل کرد! نوعی ایجاد توهم دانای کل. در این وضعیت که بخش عمده‌ای از صنعت فلج شده ، “رونق تولید ملی” به لطیفه شبیه است».

این یکی از انبوه واکنش‌هایی‌ست که کاربران توییتر نسبت به پیام نوروزی آیت‌الله خامنه‌ای ابراز کرده‌اند. خامنه‌ای علی‌رغم آنکه نگاه کراهت‌آمیزی به نوروز دارد و هیچ‌گاه از نماد نوروزی هفت‌سین استفاده نمی‌کند، اما پیام‌های نوروزی را فراموش نمی‌کند. او در کنار پیام‌های نوروزی خود که نسبتا کوتاه هستند، سخنرانی‌های مربوط به اول فروردین را نیز به عنوان سنتی سالانه در مشهد ارائه می‌کند.

درواقع به نظر می‌رسد مناسبت نوروز برای خامنه‌ای فرصتی فراهم می‌کند تا نگاه مورد نظر خود را عرضه کند؛ خصوصا که طبعا به مناسبت نوروز، مخاطبان بیشتری به این پیام توجه خواهند کرد. از این رو او از همه فرصت‌ها برای ایراد سخنرانی بهره می‌گیرد.

خامنه‌ای؛ اعتراف به مشکلات معیشتی مردم

اما آنچه در پیام نوروزی امسال آیت‌الله خامنه‌ای جالب توجه بود، اذعان رهبر جمهوری اسلامی به «کاهش ارزش پول ملی» و مشکلات گسترده اقتصادی مردم بود. او با اعتراف به ازدیاد مشکلات معیشتی گفت:«مشکل اساسی کشور، همچنان مشکل اقتصادی است؛ به‌خصوص در این ماه‌های اخیر، مشکلات معیشتی مردم زیاد شد… بحث کاهش ارزش پول ملّی یک مسئله‌ی مهم است، بحث قدرت خرید مردم همین جور، بحث مشکل کارخانه‌جات و کم‌کاری و احیاناً تعطیل بعضی از کارخانه‌جات از این قبیل است. اینها مشکلات است».

خامنه‌ای نگاه کراهت‌آمیزی به نوروز دارد و هیچ‌گاه در پیام‌های نوروزی خود از هفت سین استفاده نمی‌کند

خامنه‌ای مسئله اقتصاد را «مسئله فوری، جدی و اولویت کشور» دانست و مدعی شد که با مطالعه و مشورت با کارشناس‌ها دریافته است که کلید حل این مشکلات عبارت است از: «توسعه تولید ملی» یا «رونق تولید».

اما به نظر می‌رسد با وجود اینکه در نامگذاری‌ نوروزی سال‌های اخیر، خامنه‌ای روی مسئله اقتصاد زوم کرده بود، اقتصاد هرچه بیشتر دچار مشکل شد. «رضا حقیقت نژاد» – تحلیلگر سیاسی – در این باره نوشت: «اسفندماه سال ۱۳۹۱ که سال تولید ملی بود، به صورت رسمی اعلام شد که در طول همان سال، ۱۰۰ هزار کارگر ایرانی اخراج شدند و از هر ۱۰ واحد تولیدی، هشت واحد دچار بحران بودند و نرخ اشتغال در بخش صنعت و معدن به منهای ۳۶درصد رسید».

حسن روحانی؛ آدرس به خارجه و زمان شاه!

اما «حسن روحانی» که اخیرا از طرف خامنه‌ای به صورت غیررسمی به عنوان «فرمانده جنگ اقتصادی» منصوب شده است در پیام نوروزی خود به مشکلات اقتصادی مردم صراحتا اشاره کرد و گفت: «از لحاظ معیشت، مردم با سختی‌های فراوانی مواجه بودند و همه تلاش دولت و کارگزاران نظام، کاهش این سختی‌ها و مشکلات بوده است».

اما نکته جالب توجه در سخنان رییس جمهوری اسلامی، نتیجه ریشه‌یابی او از چرایی مشکلات اقتصادی کشور بود. او در این مسیر عملا حکومت شاهنشاهی و دولت‌های خارجی را مسئول اصلی دانست و گفت: «اساس نابسامانی‌ها و مشکلات ما، از سوی بدخواهان، از بیرون مرز ایران وارد سرزمین ما شده است. البته مشکلات ساختاری که مربوط به سالیان گذشته است، حتی سال‌های قبل از انقلاب، آن نیز تاثیرگذار خواهد بود. در سختی‌ها برای معیشت مردم، ضعف مدیریت هم در مواردی می‌تواند به افزایش این مشکل کمک کند؛ اما اصل را از یاد نبریم».

شبیه این سخنان را حسن روحانی چند روز پیش از آن، در آخرین جلسه دولت خود در سال ۹۷ نیز ایراد کرده بود و در آن صراحتا گفته بود: «هر چه لعنت دارید بر کسی لعنت کنید که این شرایط را برای کشور به‌وجود آورد». او در ادامه سخنان خود، «آمریکایی‌ها، صهیونیست‌ها، و ارتجاع منطقه» را عامل اصلی مشکلات اقتصاد کشور دانست و از مدیریت دولت خود قاطعانه دفاع کرد.

شاهزاده رضا پهلوی؛ ایمان به نجات ایران

اما فارغ از مقامات جمهوری اسلامی و در سمت نیروهای مخالف جمهوری اسلامی، پیام نوروزی شاهزاده رضا پهلوی و شهبانو فرح پهلوی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بود. شاهزاده رضا پهلوی در پیام خود، نوروز را یکی از مهم‌ترین پایه‌های هویت ملی ایرانیان خواند.

او همچنین در بخشی از پیام خود گفت: «در این لحظات پرشکوه که در کنار سفره هفت‌سین نشسته‌ایم و زادروز جهان هستی را در آغاز سال نو جشن می‌گیریم، بیاییم همه با هم به ایران بیندیشیم. بیاییم با الهام از دگرگونی طبیعت، دست در دست هم، غبار اندوه و ناامیدی را از ایران‌مان بزداییم». او در پایان پیام خود در جمله‌ای کوتاه گفت: «من به نجات ایران، ایمان دارم».

شاهزاده رضا پهلوی تاکید کرد به نجات ایران، ایمان دارد

شهبانو فرح پهلوی نیز برای ایرانیان آرزوی «نوروز آزادی» کرد و گفت: «نوروز روزی نو، بهاری نو و سالی نو را نوید می‌دهد. این روز را به همه ایرانیان شادباش می‌گویم. می دانم بر آنان که در ایران هستند، چه جورها و ناروایی‌ها می‌رود اما اطمینان دارم هم‌میهنان عزیز با تلاش‌های خود در آینده‌ای نزدیک نوروز آزادی را جشن خواهند گرفت».

دونالد ترامپ؛ تعهد به حمایت از مردم ایران

اما در این میان این پیام‌ها، پیام نوروزی رییس جمهور آمریکا نیز جایگاه ویژه خود را داشت. آمریکا قدرتمندترین کشور جهان است و از آنجا که در نزاعی سیاسی با جمهوری اسلامی بسر می‌برد، پیام‌های نوروزی رییس جمهور این کشور خطاب به ایرانیان، حامل اهمیتی ویژه است.

«دونالد ترامپ» در پیام خود، در ابتدا نوروز را به همه کسانی که آن را جشن می‌گیرند تبریک گفت، اما ادامه پیام خود را به ایران و ایرانیان اختصاص داد. او رژیم جمهوری اسلامی را «فاسد» و «بی‌رحم» خواند و گفت: «متاسفانه، مردم ایران باز هم قادر نیستند به طور کامل شریک شادی‌های این ایام باشند. امسال همانند سال‌های پیش این چهار دهه، آنها آمدن بهار را زیر فشار سنگین ظلم رژیم فاسد و بی‌رحم‌شان تجربه می‌کنند. مردم ایران به دنبال پس گرفتن تاریخ پرافتخار کشورشان، فرهنگ رسای‌شان، و جایگاه مشروع‌شان در جهان هستند. آنها سزاوار حکومتی هستند که پاسخگو باشد و با آنها با احترام و کرامت رفتار کند».

ترامپ در بند بالا به احتمال فراوان به مشکلات اقتصادی مردم ایران اشاره کرده است. چنانکه در ادامه پیام نیز گفته است:‌ «زندگی روزمره مردم ایران شوربختانه با مفهوم نوروز در تضاد است». مشکلاتی اقتصادی که زندگی روزانه مردم را دچار فقر و فاقه کرده است؛ به گونه‌ای که مسئولان جمهوری اسلامی دیگر توان انکار این مشکلات اقتصادی را ندارند و صرفا سعی می‌کنند آن را به گردن دولت‌های خارجی یا حکومت شاهنشاهی بیاندازند.

دونالد ترامپ خود را متعهد به حمایت از مردم ایران دانست

ضمنا اشاره ترامپ به «پس گرفتن تاریخ پرافتخار کشورشان» از سوی مردم ایران، احتمالا به شعار «می‌میریم می‌میریم / ایران رو پس می‌گیریم» اشاره دارد که در جریان خیزش مردمی دی‌ماه ۹۶ در شهرهای مختلف ایران سر داده شد.

رییس جمهور آمریکا پیام خود را با این وعده به پایان رساند که: «ایالات متحده به محکوم کردن رژیم دیکتاتوری ایران ادامه می‌دهد. ما تعهد می‌دهیم که هرگز در مقابل خواسته‌های مردم ایران برای آزادی سکوت نکنیم و هیچگاه مبارزه مداوم آنها برای حقوق بشر را فراموش نخواهیم کرد».

دیگر پیام‌ها از شخصیت‌های مهم

اما فارغ از پیام‌های بالا که درواقع پیام‌هایی سیاسی به بهانه نوروز بودند، برخی دیگر از مقامات مهم سیاسی نیز پیام‌هایی صادر کردند. از جمله «آنتونیو گوترش» – دبیرکل سازمان ملل متحد – در بخشی از پیام کوتاه خود گفت: «برای بیش از ۳۰۰ میلیون نفر در سراسر جهان، نوروز آغازی جدید است: فرا رسیدن سالی جدید؛ اولین روز بهار؛ تجدید حیات طبیعت. این فرصتی برای همه ماست که تعهدمان را به صلح، حقوق بشر و کرامت انسانی، برای تقویت گفتمان و احترام متقابل، محافظت از سیاره مان و ایجاد آینده ای که در آن هیچ کس نادیده انگاشته نشود، بار دیگر تاکید نماییم».

«مایک پمپئو» – وزیر خارجه آمریکا – نیز در یک پیام توییتری نوروز را تبریک گفت: «برای همه کسانی که در آمریکا، ایران و جهان نوروز را جشن می‌گیرند، صمیمانه‌ترین آرزوها را دارم». او به زبان فارسی نیز جمله «نوروز مبارک» را در پیام توییتری خود قید کرد. نکته جالب توجه در پیام وزیر خارجه آمریکا، غیر سیاسی بودن آن بود! اگر به خاطر بیاوریم که او به دفعات مواضع تندی علیه حاکمان جمهوری اسلامی گرفته است.