مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در اردیبهشت ۱۳۹۸، گزارشی منتشر کرده است و در آن از واقعیتی تلخ پرده برداشته است. به گزارش این مرکز، در حالیکه بنا به میزان رسمیِ در سال ۱۳۹۶ حدود ۱۶ درصد از جمعیت کشور در زیر خط فقر مطلق قرار داشتند، تا پایان سال ۹۷ این میزان، به دست‌کم ۲۳ درصد و حداکثر ۴۰ درصد رسیده است. یعنی ۲۳ تا ۴۰ درصد از جمعیت ایران در تامین حداقل‌های زندگی نیز مشکلات جدی دارند.
براساس برآوردهای این مرکز، میزان خط فقر یک خانوار چهارنفره در تهران در پاییز ۹۷ سه میلیون و چهارصد هزار تومان بوده است. البته بعضی متخصصان نگاه بدبینانه‌تری دارند و به عنوان مثال «حسین راغفر» – اقتصاددان و استاد دانشگاه – خط فقر مطلق برای «یک خانواده چهار نفره شهری» در سال ۹۶ را چهار میلیون تومان برآورد کرده بود. این مرکز بر این اساس در گزارش خود به «اجرای یک سیاست حمایتی به‌خصوص از گروه‌های آسیب‌پذیر» توصیه می‌کند.
مرکز پژوهش‌های مجلس پیش از این نیز درباره میزان خط فقر مطلق در سال ۹۵ گفته بود که در جمعیت شهری، این میزان ۱۵ درصد و در مناطق روستایی نزدیک به ۱۲ درصد است. باید یادآور شد این میزان خط فقر مطلق است و با میزان خط فقر نسبی تفاوت دارد. گزارش امسال این مرکز نشان می‌دهد حتی مراکز دولتی و رسمی نیز معترف هستند طی چند سال اخیر، میزان خط فقر مطلق در ایران، سالانه افزایش پیدا کرده است.
بنا به گزارش مرکز پژوهش‌ها، اوضاع اقتصادی مردم در سال ۹۸ بدتر می شود
این میزان خط فقر گسترده در حالی‌ست که «محمدعلی جعفری» – فرماند وقت سپاه پاسداران – در سال ۹۷ گفته بود که در زمان شاه ۵۰ درصد جمعیت کشور زیر خط فقر زندگی می کردند، و این رقم پس از تأسیس جمهوری اسلامی به کمتر از ۱۰ درصد رسیده است!
برخی مناطق کشور نیز با فشار فقر و تنگدستی بیشتری درگیر هستند. به عنوان مثال می‌توان از خوزستان نام برد که علی‌رغم بهره‌مندی از منابع طبیعی گسترده، مردم آن با فقر و فلاکت زیادی دست و پنجه نرم می‌کنند. بر اساس میزان رسمی اشتغال در سال ۹۶ نرخ بیکاری در خوزستان بالاتر از میانگین دولتی اعلام شده است. بنا به گزارش خبرگزاری‌ها، از سه میلیون و ۴۰۰ هزار نفر جمعیت بالای ۱۵ سال استان خوزستان، تنها کمتر از یک میلیون و ۲۷۰ هزار نفر از آن‌ها صاحب شغل هستند که بیش از ۱۵۰ هزار نفر از آن‌ها نیز شغل دائمی ندارند و درگیر «شغل ناقص» یا روزمزد هستند.
نکته جالب‌توجه دیگر در این میان این است که بین حداقل دستمزد کارگران با میزان خط فقر نیز فاصله‌ای بسیار زیاد وجود دارد. چندی پیش «علی اصلانی» – فعال این حوزه – گفته بود: « با افزایش ۳۶.۵ درصدی که اعمال شده حقوق کارگران به یک میلیون و ۸۰۰ هزار تومان رسیده است اما خط فقر برای یک خانواده ۳.۵ نفره در شهرهای بزرگ سه میلیون و ۷۵۰ هزار تومان در نظر گرفته شده است و این یعنی همچنان فاصله‌ای یک میلیون و ۹۵۰ هزار تومانی میان خط فقر و دستمزد کارگران وجود دارد…..یکی از دلایلی که این فاصله میان خط فقر و دستمزد وجود دارد به دوران هشت ساله جنگ باز می‌گردد چون در آن هشت سال به دلیل شرایط جنگی هیچ افزایشی در میزان دستمزد کارگران اعمال نشد، قرار بود پس از جنگ به مرور این اختلاف کم شود اما این اتفاق رخ نداد و امروز چنین اختلافی ایجاد شده است».