توانا– در تیرماه سال ۱۳۴۷ خورشیدی، تپه «تل برمی» رامهرمز در استان خوزستان در فهرست آثار ملی به شماره ثبتی ۴۰۳ ثبت شده است. تل برمی یا برمک، محوطهای باستانی است که از دورهی عیلامی بازمانده است و در جنوب شهر رامهرمز و در نزدیکی آبادی کیمه قرار دارد. در این تپه بارها حفاریهای غیرعلمی و غیرمجاز صورت گرفته است و اشیایی مانند مجسمه جانوران و سفالهای نقوش و اجسام دیگر به دست آمده است.
«از این محوطه نیز تعدادی کتیبه به دست آمده از جمله یک کتیبه سنگی به خط میخی متعلق به (هزاره چهارم پیش از میلاد) دو آجر نوشته به خط میخی یکی متعلق به «اونتاش ـ ناپیرشاه» پادشاه قدرتمند دوره عیلام میانه و سازنده «زیگورات چغازنبیل» و دیگری کتیبه علامی نو ـ بر آجر نوشته ای که حکایت از بازسازی معبدی به فرمان «شیلهاک اینشوشیناک» قدرتمندترین پادشاه سلسله «شوتروکیدها» در دوره عیلامی میانه دارد. همچنین در تل برمی، گِل نوشتهای به دست آمده که به دلیل کوچکی، زیاد نمی توان آن را قرائت کرد اما از روی نوع نوشتار آن را به دوره «عیلام نو» منصوب می کنند. به گفته کارشناسان امروزه به کمک تل برمی این امکان ممکن شده است که الگوی رابطه متقابل سرزمین مرتفع (انشان) و سرزمین کم ارتفاع (شوش) در طول زمانی طولانی در یک ناحیه واسط میان پایتختهای عیلام باستان ـ شوش و اَنشان ـ را پیگیری کرد.» آنطور که باستانشناسان و کارشناسان امر میگویند تلاشهایی که برای احداث راه در این محوطه باستانی و تاریخی شده است باعث شده است که این اثر ارزشمند باستانی با خطر صدمهدیدگی و نابودی مواجه بشوند. «پروژههای راهسازی که در این محوطه در حال انجام است به شدت این محوطه تاریخی را تهدید میکند. در سال ۹۱ پروژه محور رامهرمز به رامشیر با ورود به حریم باستانی تل برمی رامهرمز آغاز شد.
روسای وقت میراث فرهنگی این شهر از راه و شهرسازی شکایت کردند که متاسفانه رأی دادگاه مبنی بر منع تعقیب آنها بود.» برخی از اهالی این منطقه به شوق بافتن گنج حتا زیر خانههای خود را حفر میکنند تا به گنج برسند. حتا برخی از غیر بومیان نیز به محل میآیند و مبادرت به حفر برخی از خانهها میکنند. به گفتهی مجتبی گهستونی- دبیرانجمن تاریانا خوزستان- این حفاران در یکی از خانهها تونلی به عمق ۴ متر و به طول ۲۰ متر حفر کرده و از خانهی دیگر خاکها را خارج میکردند. در اطراف محل حفاری آثاری چون سفالهای شکسته به جای مانده اما به اعتقاد گهستونی با توجه به عمق تونل هنوز تعداد و نوع اشیای بدست آمده از این حفاریها مشخص نشده است. گهستونی میگوید با اینکه این تپه به ثبت ملی رسیده است اما ساختوسازهای بیرویه، تاسیس کانالهای فاضلاب، احداث خطوط لوله آب و جادههای دسترسی و عدم تخصیص بودجه مناسب از سوی استانداری به اداره میراث فرهنگی رامهرمز جهت تملک این اراضی، هر یک به نحوی طی سالهای متمادی؛ باعث تخریب و صدمه زدن به محوطه باستانی تل گردیده است.
او معتقد است پس از کشف گنجینه جوبیجی در سال ۸۶ به دلیل وجود تپههای متعدد تاریخی از دوره اعیلامی تا کنون رامهرمز مورد توجه خاص حفاران غیرمجاز قرار گرفته و طی چند ماه اخیر هم با وجود اقدام شایسته اداره میراث فرهنگی استان مبنی بر تعیین حریم محوطه تل برمی حساسیت حفاران و قاچاقچیان به این منطقه افزایش یافته و حفاریهای غیر مجاز به دلیل عدم وجود تعداد مناسب یگان حفاظت تشدید یافته است. در زمان جنگ ایران و عراق، کسانی که در مرزها زندگی میکردند آواره شدند و این تپه باستانی محل اسکان جنگزدهها شد و مهاجران شروع به ساختوساز در محوطه این اثر باستانی کردند. پس از پایان جنگ این مهاجران به شهرهای خود بازگشتند اما عشایر و روستائیان بومی رامهرمز در این منازل بدون هیچگونه مجوزی از میراث فرهنگی جای مهاجران را گرفتند و این امر نیز به تخریب روزافزون این محوطه باستانی منجر شد.