«من سرکار می روم. مامان دیگر نمی تواند برای هر دوتای ما کار کند. اجاره خانه هم هست. همان کیف دوزی که تابستان رفتم، شاگرد می خواهد و همان جا می روم. حداقل هزینه درس تو و کمی از خورد و خوراک خودمان را درمی آوردم. اجاره خانه و بقیه چیزها با مامان. احمد، باید یک کاره ای شوی تا دل مامان و من حسابی شاد شود و به داشتنت افتخار کنیم».
گفتگوی برادرانه دو فرزند یک مادر که روزگار بر او سخت گرفته است و یک فرزند مجبور است از مدرسه رفتن تن بزند و تن به سختی بدهد تا هم از رنج مادر بکاهد و هم برادر دیگر با آسودگی بیشتری درس بخواند. در این روزهای ایران و در آغاز سال تحصیلی ۱۳۹۸، ایرانیان که از فقر، فساد، ناکارآمدی و تبعیض رنج میبرند، نمیتوانند فرزندان خود را به مدرسه نفرستند، گرچه این شوق که نزد برخی خانوادهها به عنوان یک ضرورت جلوه میکند، نمیتواند مانع از انکار مصائب سال تحصیلی جدید باشد.
این مصائب بیش از هر چیز خود را در قیمت نوشتافزار نشان میدهد. یکی از فروشندگان درباره فروش اجناس نوشتافزار در سال تحصیلی ۱۳۹۸ میگوید: «بازار تا به امروز بد نبوده البته تعریف چندانی هم نداشته و علت آن گرانی اجناس و رقابت بالا در بازار است؛ در فروش حالت عادی هرساله را شاهد بودیم؛ قیمتها در کیف رشد چندانی نداشت و در حدود ۱۰ درصد بود ولی کاهش قدرت خرید مردم در میزان خریدها تاثیر داشت».
یکی از فروشندگان نوشتافزار نیز تاکید میکند که یک سوم از قدرت خرید مردم کاسته شده است. به عنوان نمونه در سال ۱۳۹۷ برگه A4 بستهای ۱۵ هزار تومان بود ولی در سال ۹۸ به ۴۰ هزار تومان رسیده است. در واقع خانوادهها باید تن به گرانی برخی وسایلی بدهند که نمیتوانند آنها را نخرند. یک پدر میگوید: «سال گذشته برای تهیه لباس فرم پسرم ۶۵ و امسال ۱۶۰ هزار تومان هزینه کردم برای دخترم هم امسال ۱۲۰ هزار تومان برای تهیه لباس دادیم؛ افزایش بیش از دو برابری قیمت لباس مدارس را امسال شاهد بودیم و با توجه به وضعیت اقتصادی اینگونه هزینهها برای خانوادهها سنگین است».
این اینفوگرافی که سایت آرمانملی تهیه کرده است و برای سال ۱۳۹۸ است، میتواند یک نمای کلی از وضعیت قیمت نوشتافزار را نشان دهد
گزارش میدانی که خبرنگار ایرنا – که خبرگزاری دولت محسوب میشود – از وضعیت نوشتافزار در در مازندران تهیه کرده است، خود به خوبی نشانگر وضعیت نامطلوبیست که در دل جامعه میتوان از آن سراغ گرفت. وضعیت نامطلوبی که حتی مدیرکل تعزیرات حکومتی استان مازندران را نیز وا میدارد که بگوید: «متاسفانه مسئله گرانی و نرخهای متفاوت در بخش نوشتافزار واقعی است و این مسئله بیشترین آسیب را به دانشآموزان وارد میکند».
بنا به همین گزارش و برای اینکه مخاطب کمآشنا با وضعیت فعلی قیمت نوشتافزار در ایران بتواند تقریبی از میزان قیمتها بدست بیاورد میتوان چنین گزارشی از وضعیت داد که حداقل در سه شهر آمل، بابل و ساری قیمت یک جفت کفش مدرسه ۲۰۰ هزار تومان تا یک میلیون تومان (از کالای ایرانی تا خارجی)، کیف مدرسه تا ۵۰۰ هزار تومان، یک دفتر ۱۰۰برگ تا ۳۰ هزار تومان ، مداد و پاک کن مرغوب تا ۲۰ هزار تومان و یک بسته مداد ۲۴ رنگی تا ۶۰ هزار تومان میرسد.
درواقع گرچه خانوادههایی هستند که علیرغم همه مشکلات، تمکن و قدرت مالی خرید نوشتافزار را دارند، خانوادههایی نیز هستند که به سختی از پس این ضرورت بر میآیند: «تا الان با سیلی صورتم را سرخ نگه داشته ام، اما نگذاشتم آبروی دخترها برود. هرجور که بود، سعی کردم لوازم مدرسه شان را جور کنم. گاهی دیرتر خریدم یا کم خریدم. اما نگذاشتم دو دخترم جلو همکلاسی هایشان خجالت بکشند. بچه هایم پدر ندارند، اما مادر که دارند. نمی گذارم آب در دلشان تکان بخورد، اما امان از امسال…». سخن این مادر خود به خوبی نشانگر فشار سنگین هزینههای تهیه لوازمالتحریر فرزندان در سال ۱۳۹۸ است.