بار دیگر یک کودک-مجرم در ایران در معرض اعدام قرار گرفته است؛ حمیدرضا اژدری. سازمانهای حقوق بشری حکم اعدام او را قریبالوقوع دانستهاند.
حمیدرضا اژدری اکنون در زندان شیراز در نوبت اعدام قرار دارد. بنا به آنچه جمهوری اسلامی اعلام کرده است، اعدام او قرار است در ۱۸ اردیبهشت ۱۴۰۱ در شعبه هفتم اجرای احکام شیراز به اجرا در آید.
اگرچه حکم اعدام به صورت کلی زیر سوال است و در بسیاری از کشورها برچیده شده است ولی مشخصا در مورد پرونده حمیدرضا اژدری، اطلاعات و اسناد سازمانهای حقوق بشری نشان میدهند که سن واقعی او در هنگام وقوع جرم منتسب به او، ۱۷ سال بوده اگرچه شناسنامهاش سن او در آن زمان را ۱۹ سال نشان میدهد.
علت این مسئله این است که شناسنامه حمیدرضا متعلق به فرزند اول خانواده است که در تاریخ ۱۰ دی ۱۳۷۹ به دنیا آمده و اندکی پس از تولد درگذشت و چون حمیدرضا اژدری در زمستان ۱۳۸۱ به دنیا آمد، والدین او – که از خانوادههای کمبرخوردار هستند – دیگر برای فرزند دوم شناسنامه نگرفتند و همان شناسنامه فرزند درگذشته را برای حمیدرضا استفاده کردند.
ضمن اینکه «سه هفته شکنجه شدید و تبانی همپروندهها با پلیس برای فشار بر حمیدرضا جهت پذیرفتن قتل» از دیگر مسائل حاضر در این مسئله است که مسئله مجرمبودن حمیدرضا و حکم اعدام را به شدت زیر سوال میبرد.
سن واقعی حمیدرضا اژدری هنگام وقوع جرم انتسابی، ۱۷ سال بوده است
بار دیگر شایسته یادآوری و تاکید است که قتل منتسب به حمیدرضا اژدری در اسفند ۱۳۹۸ رخ داده است و اگرچه شناسنامه او – که متعلق به برادر بزرگتر و درگذشتهاش است – سن او در آن زمان را ۱۹ نشان میدهد ولی سن واقعی او ۱۷ بوده است. او هنگام آن اتفاق منجر به قتل، طبق قوانین بینالمللی یک کودک محسوب میشود.
یکی از نزدیکان این خانواده درباره پذیرش اتهام قتل از سوی حمیدرضا اژدری گفته است: «یک درگیری جمعی اتفاق افتاد که حمیدرضا خودش هم در آن زخمی شد. یک مرد ۵۸ ساله بر اثر ضربه چاقو به قتل رسید. همان موقع دو نفر مظنون به قتل بودند و هر دو بازداشت شدند. حمیدرضا چون زخمی بود، در بیمارستان بود. خانواده نفر دوم بازداشت شده که اسمش هم در پرونده هست، با اعمال نفوذ در پرونده، فرزند خودشان را آزاد و تبرئه کردند و قتل را به گردن حمیدرضا انداختند. ماموران آگاهی بعد از ترخیص محمدرضا گفتند آنقدر او را میزنیم تا به قتل اعتراف کند و او هم در اثر ضرب و شتم و شکنجه اعتراف کرد.»
در سال گذشته میلادی، یعنی سال ۲۰۲۰ نیز حکم اعدام علیه دو کودک-مجرم، یعنی آرمان عبدالعلی و سجاد سنجری نیز اجرا شد. بیشترین اعدام کودک-مجرمها در ایران اتفاق میافتد. در سال ۲۰۱۸ نیز شش و در سال ۲۰۱۹ نیز چهار کودک-مجرم در ایران اعدام شدند.
ماده ۳۷ «پیماننامه جهانی حقوق کودک» که ایران هم آن را در سال ۱۳۷۲ امضا کرده است، کشورهای عضو را متعهد میکند که از مجازات اعدام برای کودک-مجرمان جلوگیری کنند؛ جمهوری اسلامی ولی کودک-مجرمان را بازداشت میکند، برای آنها حکم اعدام صادر میکند و صرفا اجرای حکم را به پس از ۱۸سالگی میسپارد. یعنی اگر یک کودک را در ۱۴سالگی به جرم قتل بازداشت کرده باشند و به او حکم اعدام داده باشند، کودک عملا ۴ سال در مسیر مرگ تدریجی قرار میگیرد تا وقتی ۱۸ را رد کند و اعدام شود.