منکرات، اماکن، پلیس امنیت، ستاد امر به معروف و … از نهادهایی هستند که شهروندان ایرانی با نام آنها آشنا هستند و عمدتا زمانی که برای تعطیلات یا مهمانیهای خود برنامهریزی میکنند به طور قطع این نهادها را در نظر دارند. «پلیس امنیت اخلاقی» یکی دیگر از نهادهاییست که میتوان گفت حالت دست بالا را در میان این نهادها دارد.
بر اساس قانون نیروی انتظامی جمهوری اسلامی «مبارزه با منکرات و فساد» از جمله وظایفی است که این نیرو، به عنوان ضابط قوه قضائیه، عهدهدار آن است.
در واقع تشکیل این پلیس جدید در ادامه «طرح امنیت اجتماعی و اخلاقی» است؛ طرحی که در سال ۱۳۸۶ در دوره فرماندهی اسماعیل احمدیمقدم بر نیروی انتظامی و در دوره دولت نهم به استناد «مصوبه گسترش حجاب و عفاف شورای عالی انقلاب فرهنگی» اجرایی شد و راهاندازی «گشت ارشاد» یکی از اقدامات آن بود. حال چنانچه رییس عقیدتی-سیاسی ناجا گفته است قرار است پلیس امنیت اجتماعی و ارزشی نیز به بخش مستقلی در نیروی انتظامی تبدیل شود.
اما سوال اینجاست که این نیروی جدید، چندمین نهاد مسئول و فعال در حوزه حجاب و عفاف است؟ سال ۱۳۹۱ سردار احمد روزبهانی، رئیس سابق پلیس امنیت اخلاقی، اعلام کرده بود که بر اساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی ۲۶ دستگاه متولی حجاب و عفاف در ایران هستند؛ نهادهایی که همگی از بودجه عمومی ارتزاق میکنند. بنا به بعضی برآوردها این نهادها بیش از ۲۹۲ میلیارد از بودجهشان را برای تبلیغ و ترویج حجاب و عفاف هزینه میکنند. ضمن اینکه شماری از آنها از پرداخت مالیات معاف هستند.
با گسترش اعتراض مدنی شهروندان به حجاب اجباری و نافرمانی مدنی زنان نسبت به این قانون، حکومت نیز به مقابله با مخالفان حجاب مطلوب حکومت اسلامی روی آورده است که یکی از وظایف پلیس امنیت اخلاقی است.
اردیبشهت ۱۳۹۸ پلیس امنیت اخلاقی برای تعداد زیادی از زنان پیامکی مبنی بر کشف حجاب در داخل خودرو ارسال کرد و آنها را به ساختمان پلیس امنیت اخلاقی در خیابان وزرا (خیابان خالد اسلامبولی) احضار کرد. تعداد پیامکها به قدری بود که حضور احضارشدگان باعث ترافیک در این منطقه شد. جالب اینکه برخی مردها از جمله دریافتکنندگان این پیامک کشف حجاب بودند و شماری از آنان نیز مدت بسیاری بوده که از خودرویشان استفاده نمیکردند. از جمله یکی از احضارشدگان گفته بود که از مدتها پیش در بیمارستان بستری بوده و خودرویش در پارکینگ بوده است. با اینهمه با افزایش جمعیت و پس از ساعتها، به حاضران اعلام شد که دیگر نیازی به حضورشان نیست.
در همین رابطه رئیس ستاد امر به معروف و نهی از منکر نیز گفت که پلیس برای او هم پیامک کشف حجاب در ماشین ارسال کرده است.
جلیل محبی – رییس ستاد نهی از منکر – گفت که برای او نیز پیامک بدحجابی آمده است!
خطاهای اینچنینی و تعداد بالای پیامکهای ارسالی این گمانه را به وجود آورد که حکومت به این شرایط به عنوان یک منبع درآمد نگاه میکند و برای جبران کمبود بودجه به صدور جریمه برای شهروندان روی آورده است.
پیامکهایی که پلیس امنیت اخلاقی برای شهروندان ارسال میکند حاوی کدهایی است که به مورد مشخصی اشاره دارد. مواردی مانند بیحجابی در خودرو، رابطه نامشروع در خودرو، ایجاد آلودگی صوتی، حمل سگ در خودرو، کشیدن سیگار در ماه رمضان یا روزهخواری که همگی میتواند به احضار و جریم شهروندان ختم شود.
اما حوزه اختیار پلیس امنیت اخلاقی فقط به ماشین و خیابان محدود نمیشود؛ این نهاد مهمانیها را نیز زیر نظر دارد و از اینرو است که هر از گاهی خبر دستگیری تعدادی شهروندان در یک مهمانی منتشر میشود.
در سال ۱۳۸۹ علیرضا محرابی، رييس وقت پليس امنيت عمومي تهران بزرگ، با اعلام اينكه برگزاري هر نوع مهماني مختلط جرم است، گفت: «پليس با اينگونه مجالس برخورد ميكند.» او همچنین از تورهای تفریحی با عنوان پارتی سیار یاد کرد و گفت با این موارد نیز برخورد خواهد شد.
در تمام این سالها بارها و بارها خبر بازداشت شهروندان به این دلایل واهی در روزنامههای کاغذی و فضای مجازی منتشر شده است. «دستگیری بیش از ۲۳۰ جوان در تهران در شب یلدا»، «دستگیری دهها زن و مرد در مهمانی “مختلط” در بندرعباس»، «دستگیریهای گسترده پلیس هرمزگان در مهمانیهای شب یلدا» و مواردی از این دست تیتر اخبار بازداشت شهروندان است.
با وجود تمام این محدودیتها فعالان مدنی در داخل و خارج از ایران برای احقاق حقوق اولیه خود تلاش میکنند، آزادی حجاب اختیاری به یکی مطالبات مردم تبدیل شده است و حتی مسئولان رده بالای حکومت را مجبور به واکنش کرده است.