Search

English

جمعیت امام علی؛ خیریه مردم‌نهادی که حکومتی نبود

شامگاه یکم تیر ۱۳۹۹ ماموران امنیتی جمهوری اسلامی شارمین میمندی‌نژاد – مؤسس تشکل غیردولتی «جمعیت امام علی» -، مرتضی کی‌منش – عضو هیئت مدیره و مسئول رسانه‌ای جمعیت امام علی – و کتایون افرازه – بازرس علی‌البدل جمعیت امام علی – را بازداشت کردند. آن‌ها همچنین با یورش به دفتر این مجموعه مدارک، کامپیوترها و وسایلی دیگر را ضبط کردند و بردند.

جمعیت امام‌علی یک نهاد خیریه دانشجویی-مردمی بسیار موفق است که فعالیتش را از سال ۱۳۷۸ آغاز کرد. این نهاد که یک خیریه مستقل و غیرانتفاعی است و عضو شورای اقتصادی و اجتماعی سازمان‌ ملل (ECOSOC) است، از محبوبیت و اعتبار بالایی میان فعالان مدنی ایران برخوردار است و در راستای کمک به قشر فقیر جامعه و بهبود وضع حقوقی‌ آن‌ها فعالیت می‌کند.

جمعیت امام علی بیش‌تر بر فعالیت دانشجویی خود متمرکز است و در دانشگاه‌های «صنعتی شریف» و «تهران» دفتر رسمی دارد و بیش از نیمی از ده‌هزار عضو داوطلب آن، دانشجو هستند. حمایت از دو قشر آسیب‌دیده یعنی کودکان و زنان تنهامانده و نیازمند یاری، مهم‌ترین هدف کاری این تشکل است.

فعالیت‌های این نهاد، چندین سال است که هدف حملات اصول‌گرایان و تندروها است؛ از جمله روزنامه کیهان در مطالبی ابراز نگرانی کرده بود که داوطلبان جمعیت امام علی در قالب گروه‌های امدادی از طبقات مستضعف و غیره یارگیری می‌کنند. این روزنامه در خرداد ۱۳۹۶ ضمن حمله‌ای به شارمین میمندی‌نژاد، این نهاد را به فعالیت علیه جمهوری اسلامی و باورهای آن متهم کرد. کیهان همچنین این تشکل را به «ترویج خرافات»، «سیاه‌نمایی علیه انقلاب»، «ترویج همجنسگرایی»، «بهائیت» و همچنین «توهین به آیت‌الله خمینی» متهم کرده است.

این روزنامه، که مدیرمسئولش منصوب علی خامنه‌ای است، پیش از این نیز در مطلبی ضمن دفاع از کودک‌همسری، نوشته بود: «اولین فضاسازی رسانه‌ای علیه ازدواج افراد در سنین پایین در کشور ما توسط مجموعه‌های معلوم‌الحالی همچون BBC فارسی، آموزشکده توانا، جمعیت امام علی و برخی از انجمن‌های به‌اصطلاح حامی کودک اتفاق افتاد.»

مبارزه با کودک‌همسری

از برجسته‌ترین فعالیت‌های جمعیت تلاش برای روشن‌تر‌کردن زوایای تاریک آسیب‌های ازدواج کودکان نزد افکار عمومی است. این نهاد در همین مسیر، در شبکه‌های مجازی با هشتگ‌های «نه به کودک‌همسری»، «نه به ازدواج کودکان» و «دختران بی‌پناه» به مبارزه با کودک‌همسری پرداخته است؛ ظلم آشکاری که با حمایت قانون جمهوری اسلامی و به طور رسمی وجود دارد.

تلاش‌ها برای تغییر قانون نیز به نتیجه ملموسی نمی‌رسد. مثلا در سال ۱۳۹۷برخی نمایندگان مجلس شورای اسلامی طرح ممنوعیت ازدواج کودکان زیر ۱۳سال را به مجلس ارائه کردند اما این طرح چندی بعد در مجلس به‌کل رد شد.

خانه ایرانی

خانه ایرانی، نام مراکزی ست که جمعیت امام علی برای ارائه خدمات امدادی به کودکان و زنان در محله‌های محروم شهرهای مختلف تاسیس کرده است. جایی که ارتباط مستقیم بین مددکار و مددجو صورت می‌گیرد تا با آموزش و پرداختن به یک معضل و راه‌حل‌های آن بتوان قدم‌هایی برای بهبود وضعیت کودکان و زنان بی‌پناه برداشت. خانه ایرانی به نوعی مرکز فعالیت‌هایی چون روان‌شناسی، مشاوره‌های فردی و گروهی، فعالیت‌های آموزشی تحصیلی، هنری، فرهنگی و ورزشی برای کودکان، آموزش مهارت‌های خوداشتغالی برای زنان سرپرست خانوار و امور مربوط به درمان خانواده‌‌ها است.

هزینه اجاره یا خرید ساختمان‌های خانه‌های ایرانی را مردم نیکوکار تامین می‌کنند و افراد فعال در آن نیروهای دانشجویی و مردمی هستند که همگی به ‌صورت داوطلبانه و رایگان فعالیت می‌کنند. این مراکز در بیش‌تر مناطق محروم استان‌های تهران، خراسان، کرمان، مازندران، سیستان و بلوچستان، البرز، فارس، بوشهر، قم، اصفهان و … وجود دارد.

خانه علم

در هر خانه ایرانی مرکزی با نام خانه علم دایر است که بسته به مشکلات کودکان آن منطقه، برنامه‌های آموزشی برگزار می‌کند. برای مثال در برخی از خانه‌های ایرانی به دلیل میزان شدید آسیب‌های اجتماعی که کودکان را تهدید می‌کند، رده‌های مهارت‌های زندگی بسیار پررنگ‌تر از رده‌های سوادآموزی است.

کوچه‌گردان عاشق

این طرح از نخستین طرح‌های این نهاد خیریه مستقل است که از سال ۱۳۷۸ آغاز شد. طی آن، دانشجویان و داوطلبان بسته‌های حاوی مایحتاج یک ماه هزاران خانواده محروم را تهیه می‌کنند و در شب‌های ماه رمضان به خانه آن‌ها می‌رسانند. این طرح هر سال در کنار دیگر فعالیت‌های خیریه این نهاد در مناطق محروم سراسر کشور اجرا می‌شود.

فعالیت‌های دیگر

از دیگر فعالیت‌های این نهاد می‌توان به این موارد اشاره کرد: تلاش برای آزادی و بخشش‌گرفتن برای نوجوانان محکوم ‌به قصاص و تامین هزینه‌های سنگین دیه آن‌ها، راه‌اندازی خانه‌های اشتغال در سراسر کشور برای زنان سرپرست خانواده، حضور فعال و امدادرسانی به آسیب‌دیدگان در مناطق زلزله‌زده کشور، امدادرسانی و بازسازی خانه‌های سیل‌زده در سراسر کشور، برآورده ساختن آرزوهای کودکان کار و کودکان محروم، حمایت از آسیب‌دیدگان اعتیاد و خانواده‌های آنان، حمایت از مادران باردار درگیر اعتیاد در محله‌های حاشیه‌ای و فرزندان آن‌ها، برگزاری جشن شب یلدا و تحویل سال در کنار کودکان محله‌های حاشیه‌ای، برگزاری سمینارهای تخصصی درباره «آسیب‌های اجتماعی»، «کودکان کار ایران»، «اعتیاد و بارداری»، «اعتیاد کودکان و نوجوانان در محله‌های حاشیه»، «ازدواج کودکان»، «کودک‌آزاری»، همکاری مشترک با سازمان جهانی «یونیسف» و در نهایت فعالیت‌های بین‌المللی در فضای سازمان ملل متحد و در منطقه خاورمیانه در راستای گسترش صلح.

شارمین میمندی‌نژاد، مؤسس جمعیت امام علی

جمعیت امام علی نه تنها با کوهی از معضلات اجتماعی دست‌و‌پنجه نرم می‌کند، با فشارها و مشکلاتی که تندروها برایش ایجاد می‌کنند نیز سر‌و‌کله می‌زند. از جمله افزون بر حملات کیهان، برخی حساب‌های کاربری موسوم به ارزشی در مخالفت با فعالیت‌های این جمعیت می‌نویسند و حتی فعالیت‌های آن را با سازمان مجاهدین خلق مقایسه می‌کنند.

فروردین ۱۳۹۸ کاربری با نام عبدالصمد جعفری در توییتر نوشت: «دوستان دانشجو طرفدار جمعیت امام علی! به ‌عنوان یک برادر کوچک‌تر به شما توصیه می‌کنم بر روی عملکرد این جمعیت بیش‌تر دقت کنید تا از احساسات پاک شما سوءاستفاده نگردد. مطمئن باشید هیچ نهاد مردم‌نهادی در طیف اصلاح‌طلب تاسیس نمی‌شود مگر اینکه، اغراض سیاسی و وطن‌فروشانه داشته باشند!»

در همان روزها در جریان امدادرسانی به سیل‌زدگان برخی از کاربران موسوم به ارزشی در شبکه‌های اجتماعی به جمعیت این اتهام را وارد می‌کردند که در جریان امدادرسانی، علیه نظام سیاه‌نمایی می‌کند. در این باره کاربری به نام OMID.N.F نوشت: «آب دستتونه بزارید زمین برید در مورد جمعیت امام علی تحقیق کنید، اکانت‌های توییتر و اینستاگرامشو باز کنید و رصد کنید و ببینید که چه سیاه‌نمایی‌هایی کرده. بگردید ارتباط سلبریتی‌ها و کانال‌های ضدانقلاب رو با جمعیت دربیارید و به حمایت‌های مستقیم و غیرمستقیم ضدانقلاب از جمعیت امام علی.»

در اردیبهشت ۱۳۹۷ نیز حساب‌های ایمیل و شبکه‌های اجتماعی تعدادی از اعضای جمعیت امام علی به صورت هم‌زمان هک شداین عملیات هک از دو راه فیشینگ و شنود پیامک‌های تایید هویت دو مرحله‌ای انجام شد. امین ثابتی، کارشناس امنیت دیجیتال، ضمن‏ تاکید بر این نکته که هکرها در حمله به اعضای جمعیت امام علی، اقدام به جعل صفحات سایت‌های برخی از دانشگاه‌های خارجی کرده‌اند، معتقد است این حملات سازمان‌یافته و برنامه‌ریزی‌شده‌ بوده‌اند. او هدف‌قرار‌دادن تمامی حساب‌های کاربری در شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها را بیانگر تلاش هکرها برای به‌دست‌آوردن تمام اطلاعات شخصی، عمومی و مهم افراد این نهاد دانست.

در فروردین ۱۳۹۸ نیز این جمعیت از تهدید و بازخواست تلفنی تعدادی از اعضای خود در خلال امدادرسانی به مناطق سیل‌زده خبر داد. این نهاد بدون این‌که مشخص کند این تهدیدها از سوی چه کسانی انجام شده، آن را بخشی از تلاش افرادی عنوان کرد که خواستار حذف جمعیت امام علی و توقف فعالیت‌ها و امدادرسانی‌اش در مناطق سیل‌زده هستند.

در یکم تیر ۱۳۹۹ نیز هم‌زمان با بازداشت موسس و دو نفر از اعضای جمعیت، کانال تلگرامی امنیتی سرائر با تکرار اتهامات کیهان، برای اعضای جمعیت پرونده‌سازی کرده است.

یکی از مهم‌ترین اتهامات این تشکل، فیلمی است که گفته شده از سوی یکی از اعضای این جمعیت یا مرتبطان آن از شهر معمولان در استان لرستان، گرفته شده و در اکانت ‏«صفحه رسمی وزارت امور خارجه رژیم صهیونیستی به زبان فارسی» منتشر شده است. جمعیت بلافاصله در وب‌سایت خود پاسخ این اتهام را این‌گونه داد: «لازم به ذکر است فیلمی که در شبکه‌های اجتماعی به‌عنوان سیاه‌نمایی در مناطق آسیب‌دیده از سیل منتشر شده است، فارغ از قضاوت در مورد محتوای آن هیچ ربطی به این جمعیت ندارد و کلیه اعضای جمعیت اعزام‌گشته در سه روز اول بحران به منطقه معمولان جهت امدادرسانی، ذکور بوده (و این در حالی است که فرد سخنگو در آن فیلم خانم است) که این امر از نیروهای هوایی همکار در این امدادرسانی قابل استعلام است و کلیه فیلم‌های جمعیت از کانال‌های رسمی این موسسه منتشر می‌گردد.»

از دیگر پرونده‌سازی‌های نهادهای امنیتی، طرح وابستگی محمدحسین میمندی‌نژاد، پدر شارمین میمندی‌نژاد، به خاندان پهلوی و انگلستان است؛ مسئله‌ای که در کانال تلگرامی قرارگاه سایبری عمار اطلاعات سپاه مطرح شده است.

در تیرماه ۱۳۹۹ برخی فعالان رسانه‌ای درباره علت بازداشت اعضای این نهاد دیدگاه‌های دیگری را نیز مطرح کردند. حسین قاضیان، جامعه‌شناس، اعتقاد دارد برخورد نیروهای امنیتی با جمعیت امام علی به دلیل داشتن سوءظن توطئه‌گرانه نیست بلکه این نوع برخورد‌ها سازماندهی‌شده است. او می‌گوید: «از نگاه جمهوری اسلامی، آن دسته از ترتیبات اجتماعی که خواست مردم را بیان، سازماندهی و تبدیل به یک خواسته اجتماعی کند – که ما به آن جامعه مدنی می‌گوییم ـ نباید شکل بگیرد.»

محمدجواد اکبرین، روزنامه‌نگار، نیز در این باره در یک مصاحبه تلویزیونی گفت: «جمعیت امام علی دو تا اتهام بزرگ دارد که حکومت نمی‌تواند از آن بگذرد؛ یکی “استقلال” است و دیگری “اعتبار”. هر گونه نماد و باور مذهبی اصلا اهمیتی ندارد اما هر جایی که این دو را داشته باشد، حکومت با آن مشکل دارد. استقلال داشته و خودش را به‌روز کرده برای علاج پاره‌ای از آسیب‌ها. استقلالش را هم حفظ کرده و دیگر این‌که در سراسر کشور و خارج از کشور اعتبار دارد. حکومت هم خواستش این است اگر مردم کمکی می‌کنند به نهادی، باید بتواند از آن پول‌ها بردارد و در جایی که خودش می‌خواهد خرج کند. و جایی که هم مستقل هست و هم معتبر عجیب نیست که این اتفاق برایش بیفتد.»

خبرگزاری فارس – وابسته به سپاه پاسداران – نیز در همین رابطه می‌نویسد: «مشخص شده است که این فرد [شارمین میمندی‌نژاد] در پوشش اقدامات عام‌المنفعه با مراکز ضد‌ایرانی همکاری داشته است. بر اساس اطلاعات به‌دست‌ آمده عناصر اصلی این موسسه علاوه بر توهین به مقدسات و ترویج تفکرات انحرافی ضد‌دینی با رسانه‌های معاند و بیگانه همکاری داشته‌اند.»

از دیگر سو بازداشت سه عضو اصلی جمعیت در روزی اتفاق افتاد که حسین نجات (زیبایی‌نژاد)، به جانشینی قرارگاه امنیتی «ثارالله» منصوب شد. سردار نجات کسی است که در دی‌ماه ۱۳۹۸ در تحلیل اعتراضات سراسری آبان‌ماه، فرودستان را تهدیدی برای جمهوری اسلامی دانسته و گفته بود: «مدل براندازی غرب در مقابل ما طی این ۴۰ سال تغییر کرده است. مدل جدید براندازی غرب، ناجنبش اجتماعی است که تکیه بر افراد فرودست جامعه دارد؛ افرادی که محصول حاشیه‌نشینی و بی‌سواد هستند و در فضای مجازی آلوده شده‌اند.»

انتشارات بیشتر ...