در جریان تظاهرات سراسری آبان‌ماه ۹۸ در ایران، چند استان از دید جمهوری‌اسلامی شرایط ویژهای نسبت به دیگر استان‌ها داشتند. خود وزیر کشور در پنج آذر در برنامه‌ای در تلویزیون گفت: «در مشهد و در بخشی از وکیل آباد یا در خراسان شمالی در یک منطقه شاهد اغتشاشات بودیم، از نظر توزیع جغرافیایی بیش از ۵۰منطقه حاشیه‌ای تحت تاثیر آشوب‌ها بودند و پنج استان شرایط ویژهای داشتند».
البته رحمانی فضلی نگفت که کدام استان‌ها تحت شرایط ویژه قرار داشتند ولی می‌توان حدس زد دست‌کم سه استان خوزستان، کردستان و احتمالا سیستان و بلوچستان ذیل این «شرایط ویژه» قرار گرفته بودند.
از دو راه می‌توان این حدس را زد؛ یک راه میزان و تعداد کشته‌شدگان است که بنا به گزارش‌ها خوزستان و کردستان بیش از همه در این تظاهرات سراسری جان‌باخته داشتند و راه دوم نیز چگونگی و زمان راه‌اندازی مجدد اینترنت در آن استان است.
یکی از استان‌هایی که اینترنت آن دیرتر از همه جا وصل شده است، استان سیستان و بلوچستان بوده است. امروز و زمان نگارش این گزارش، ۱۵ آذر است و تازه خبرگزاری‌های نزدیک به حکومت گزارش داده‌اند که اندک‌اندک اینترنت استان سیستان و بلوچستان به طور کامل در حال وصل‌شدن است. اگر در نظر بگیریم که از ۲۴ آبان دسترسی به اینترنت در ایران قطع شده است، این یعنی اینکه دست‌کم بیش از ۲۰روز، اینترنت استان سیستان و بلوچستان – دست‌کم در مناطق جنوبی آن – قطع بوده است!
ولی اساسا چه گذشت که موجب چنین اتفاقی شد؟ شاید با مروری بر اخبار روزها و هفته‌های گذشته بتوان حدس‌هایی زد.
«حسینعلی شهریاری» – نماینده زاهدان در مجلس شورای اسلامی – در ۱۳ آذر و در حالیکه اینترنت استان همچنان قطع بود، وجود مشکل امنیتی در استان سیستان و بلوچستان را تایید کرد ولی اضافه کرد که این ربطی به تظاهرات آبان ماه نداشته است و به «سرویس‌های امنیتی خارج از کشور و ضدانقلاب» باز می‌گردد. توضیحی که خود به اندازه کافی ابهام ایجاد می‌کند و به هیچ‌روی روشن نیست. ولی کمی به عقب‌تر بازگردیم.
در ششم آذر ۱۳۹۸ بود که خبرگزاری ایرنا گزارش داد دو گروگان در شهرستان ایرانشهر توسط سپاه آزاد شده‌اند. بنا به گزارش ایرنا که توسط سپاه پاسداران تنظیم شده بود، این دو فرد از «عوامل فعال در خدمت‌رسانی به مردم» معرفی شده بودند و از سوی «افراد ناشناس» ربوده شده بودند تا «از طریق مرز شهرستان سرباز» از کشور خارج شده و در پاکستان تحویل «گروهک‌های تروریستی» داده شوند.
این ادعا را به نوعی «محمود واعظی» تایید کرد که در ۱۳ آذر در گفتگو با رسانه‌ها، قطعی اینترنت در این استان را با «اشرار مقیم پاکستان» مرتبط دانست.
اما دویچه‌وله فارسی نیز پرتوی دیگر بر مسائل این استان افکند. این سایت در ۱۴ آذر در گفتگویی با «ناصر بلیده‌ای» – دبیرکل حزب مردم بلوچستان ایران – بازداشت «مولوی فضل‌الرحمن کوهی» – روحانی سنی و امام جمعه منطقه پشامگ سرباز – را خاستگاه اعتراضات مردمی و حضور پررنگ نیروهای امنیتی در این استان دانست.
تصویری از روحانی معترض؛ مولوی فضل‌الرحمن کوهی
ناصر بلیده‌ای در گفتگو با این وبسایت در توضیح بیشتر گفت: «آقای کوهی در جریان اعتراض‌ها به افزایش قیمت بنزین، از مردم حمایت کرد و سرکوب اعتراض‌های مسالمت‌آمیز را محکوم کرد، اما به دادگاه احضار و بازداشت شد…جوانان منطقه مدتهاست که معترض هستند. سیستان و بلوچستان هم پس از افزایش قیمت بنزین شاهد اعتراض‌های مردمی بود اما تا جایی که من می‌دانم، شدت اعتراض‌ها مانند شهرهایی مانند اهواز نبود و خوشبختانه کسی کشته نشد».
درواقع پس از این بازداشت بود که در شنبه ۹ آذر تجمعی اعتراضی در منطقه سرباز در اعتراض به این بازداشت شکل گرفت که با برخورد سخت ماموران امنیتی مواجه شد و حتی تعدادی از معترضان به علت شلیک گلوله مجروح شدند.
درواقع بر خلاف ادعای محمود واعظی و حسینعلی شهریاری، اتفاقا مسئله قطعی اینترنت در استان سیستان و بلوچستان کاملا هم بی‌ربط به مسئله بنزین نبود اگر توجه کنیم که بازداشت امام جمعه معترض، از جمله به علت اعتراض او به گرانی بنزین و سرکوب مردم بوده است و نیز اینکه مردم بلوچستان تجمعاتی اعتراضی در قبال این مسئله داشته‌اند.
این همه گفته شد ولی نباید ناگفته گذاشت که هیچ توجیه امنیتی و سیاسی نمی‌تواند توجیه‌گر قطع دسترسی شهروندان به اینترنت باشد و اینکه یک حکومت بر این باور است که مالکیت مادی و معنوی بر خطوط اینترنت را دارد و می‌تواند هر گاه که خواست اینترنت یک استان را وصل یا قطع کند خود به اندازه کافی آزاردهنده است و شاید نیازی نباشد به دیگر وجوه و یا شکایات شهروندان پیرامون این مسئله پرداخته شود.