شورای حکومتی تحول و ارتقای علوم انسانی در جلسه ۲۹ خرداد ۱۳۹۸ به موسسه امام خمینی، وابسته به محمدتقی مصباح‌یزدی، اجازه داد تا به عنوان نخستین مرکز به اصطلاح علمی، رشته جمهوری‌اسلامی‌ساز «فلسفه علوم انسانی» را ایجاد کند و به یکباره در عالی‌ترین سطح تحصیلی (دکترا) در این رشته دانشجو بپذیرد.
وظیفه اصلی شورای حکومتی تحول و ارتقای علوم انسانی، به واقع اسلامی‌سازی این علوم است. چنین به نظر می‌رسد که کوشش برای تاسیس این رشته و دادن امتیاز بنیادگذاری آن به موسسه مصباح‌یزدی، یکی دیگر از فازهای سنگ‌اندازی در مسیر علوم انسانی در ایران باشد. تلاش جهت گردآوری یک فلسفه عالی اسلامی به‌عنوان تبیین‌گر و شالوده علوم انسانی اسلامی پس از چهار دهه و صرف هزینه‌های نجومی از بودجه عمومی کشور هنوز به نتیجه نرسیده و حتی برای خودشان هم دقیق روشن نیست که منظور از علوم انسانی اسلامی چیست.
موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، که به طور ویژه به تحصیل طلاب علوم دینی اختصاص دارد، در سال ۱۳۷۴ پایه‌گذاری شد. این موسسه زیر نظر مصباح‌یزدی، از روحانیان تندرو و جنجالی قم، فعالیت می‌کند. بودجه این موسسه در دوران احمدی‌نژاد به یکباره بیش از ده برابر شد و از ۳۵۰ میلیون تومان در سال ۸۴ به سه و نیم میلیارد تومان در سال ۸۵ رسید. به همین ترتیب در دوران حسن روحانی روند تصاعدی بودجه موسسه مصباح ادامه یافت و در سال ۹۷ به ۲۸ میلیارد تومان رسید. در همان زمان اصغر مسعودی، رئيس کمیسیون فرهنگی مجلس، به طور ضمنی گفت که برای بودجه‌های این قبیل موسسات کار کارشناسی صورت نمی‌گیرد، ارزیابی درست و اصولی وجود ندارد و در نتیجه مسئولان یا پشتیبانان این موسسات جذب بودجه را اغلب از راه لابی‌گری پیش می‌برند. این در حالی است که در سال گذشته بیست هزار پرستار جوان کشور به دلیل نبود شغل و درآمد مناسب بیکار شده‌اند.
در دوره ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد، بودجه موسسه مصباح‌یزدی بیش از ده برابر شد
اکنون در جلسه شورای تحول و ارتقای علوم انسانی قرار شده در موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی رشته جدیدالتاسیس فلسفه علوم انسانی راه‌اندازی شود و موسسه مصباح پیش‌نیازهای ایجاد این رشته را در دوره کارشناسی ارشد و نیز سرفصل‌های آن را در دوره دکتری به شورای مذکور ارائه دهد. در واقع تدوین محتوای این رشته به تمامی در اختیار مصباح‌یزدی و شاگردان او قرار دارد. در جلسه ۱۸ خرداد همین شورا حجت‌الاسلام کاظمینی، دبیر شورای تخصصی حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی، از لزوم مواجهه تطبیقی و انتقادی با فلسفه علوم انسانی در غرب، لزوم تدوین متون آموزشی لازم و نگاه به سوابق فلسفی و حکمی موجود در تمدن اسلامی سخن گفته بود. حداد عادل هم در همین جلسه گفته بود که باید منظور از علوم انسانی را در طرح تحول روشن کنیم. فرزند مصباح‌یزدی، که در موسسه پدرش تحصیل کرده و به کُرسی هیئت علمی هم دست یافته، با عنوان حجت‌الاسلام دکتر مجتبی مصباح یزدی، در پاسخ به حداد عادل گفت که از منظر تدوین‌کنندگان این برنامه درسی «علوم انسانی» دارای یک مفهوم روشن است. او ادامه داد که برخی ایرادات مطرح‌شده ریشه در عدم توجه دقیق به اختلافات موجود در این مفهوم در سنت فکری غرب دارد. این عضو هیئت علمی مؤسسه پژوهشی و آموزشی امام خمینی مدعی شده است که در کنار فلسفه علوم انسانی به معنای اعم، می‌توان فلسفه هر کدام از شاخه‌های علوم انسانی مانند جامعه‌شناسی و روان‌شناسی را هم تدوین کرد.
گفتنی ست که شورای تحول و ارتقای علوم انسانی بعد از تاکیدهای مصرانه آیت‌الله خامنه‌ای مبنی بر خطر علوم انسانی و لزوم مقابله با مبانی غربی این علوم، به ادعای خود مسئولان فرهنگی جمهوری اسلامی با هدف «ایجاد تحول پایدار» در علوم انسانی و به منظور طراحی، سازماندهی، برنامه‌ریزی، مدیریت و هدایت تحول علوم انسانی در دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی و پژوهشی، به ریاست غلامعلی حدادعادل تشکیل شد. در نهایت، آنچه این شورا تحول پایدار نامید طبق دیگر ابتکارات جمهوری اسلامی به تخریب سلیقه‌ای سرفصل‌ها و دروس علوم انسانی، تزریق افراد سرسپرده و فاقد دانش به بدنه هیئت علمی دانشگاه‌ها و متقابلا تصفیه برخی اساتید ناهمسو با ایدئولوژی نظام منجر شد.
منابع مرتبط
استقلال دانشگاه و آزادی‌های آکادمیک، سعید پیوندی
تمدن صفوی، بن‌بست انقلاب اسلامی و انتظار تحول
توسعه دفتر نهاد نمایندگی ولی‌فقیه در دانشگاه‌ها
تلگرام توانا را دنبال کنید: