Search

English

منوچهر سخایی؛ از خوانندگی تا کوچ اجباری

بسیاری از ایرانیان اگر به ترانه‌های خاطره‌انگیزی که در خاطره‌ جمعی‌شان حک شده است رجوع کنند قریب به یقین ترانه‌ای از خواننده و هنرمند ایرانی، منوچهر سخایی خواهند یافت. ترانه‌ «کلاغا» از مشهورترین ترانه‌های منوچهر سخایی است. منوچهر سخایی کاشانی که به منوچهر سخایی شهرت دارد، در سال ۱۳۱۴ خورشیدی در تهران دیده به جهان گشود. خانواده او خانواده‌ای فرهنگی بود هر چند گرایشات سیاسی نیز در خانواده‌ سخایی وجود داشت. برادرش سرگرد محمود سخایی، در دوره‌ دکتر مصدق رئیس شهربانی در کرمان بود، که در حوادث اتفاقات ۲۸ مرداد سال ۱۳۳۲ به قتل رسید. گفته می‌شود که سرهنگ سخایی به دستور خود دکتر محمد مصدق به این سمت برگزیده شده بود. منوچهر تحصیلات ابتدایی و متوسطه‌ خود را در تهران سپری کرد و در همین دوران تحصیل، علاقه‌ بسیاری به موسیقی از خود نشان داد. سخایی پیش از این‌که وارد دنیای هنر بشود در روزنامه‌ی کیهان به‌عنوان خبرنگار پارلمانی فعالیت می‌کرد اما به واسطه‌ دوستی‌ای که بین او و پرویز ایران‌فر برقرار بود به موسیقی روی آورد. سخایی در اواخر دهه‌ سی با ترانه‌ای به نام «کالسکه زرین» وارد عالم موسیقی شد که بسیار غیرحرفه‌ای اجرا شده بود و آهنگ‌سازی آن را کامبیز مژدهی عهده‌دار بود و ترانه‌ آن را پرویز توکلی سروده بود.

ترانه‌ «کلاغا» از مشهورترین ترانه‌های او ست

سخایی با همین ترانه‌ غیرحرفه‌ای از سد شورای سختگیر موسیقی عبور کرد. منوچهر سخایی عبور خود از این سد را این‌گونه توضیح می‌دهد: «آن موقع مثل اين روزها (در لس‌آنجلس) نبود که شرکت‌های موسيقی برای خودشان نوار و صفحه پر می‌کنند و پخش می‌کنند. در آن زمان مرکز توليد موسيقی فقط و فقط راديو ايران بود و تنها آن‌ها امکاناتش را داشتند. بعد از آن‌که قانون حق مولف در ايران تصويب شد، شرکت‌های خصوصی وارد ماجرا شدند. تا پيش از آن شورای موسيقی خيلی سختگيری می‌کرد و چون موسيقيدانان سنتی در آن شورا حضور داشتند، نمی‌خواستند آهنگ‌هايی غير از موسيقی سنتی و ملی از راديو پخش شود؛ بنابراين خيلی به ندرت اين آهنگ‌ها (پاپ) از راديو پخش می‌شد .مثلا آقای محمد نوری که خواننده بسيار خوبی هم بودند، در برنامه ارتش برنامه‌هايش را اجرا می‌کرد و در خود راديو ميدان نمی‌دادند.» پس از ورود محمد نوری و بعد از او ویگن به رادیو پای منوچهر سخایی و بعد از او عباس مهرپویا نیز به رادیو باز شد و این‌گونه شد که منوچهر سخایی از سال ۱۳۳۷ به بعد وارد رادیو شد و کار خود را به‌عنوان خواننده آغاز کرد. در همین سال‌ها بود که سخایی وارد عرصه‌ سینما نیز شد. او در ابتدا در فیلم‌ها به‌عنوان خواننده وارد شد؛ اما پس از مدتی به ایفای نقش نیز پرداخت.

اولین کار سینمایی صدای او در فیلم «زندگی شیرین است» که به کارگردانی مجید محسنی پخش شد

اولین بار به‌عنوان کار سینمایی صدای او در فیلم «زندگی شیرین است» به کارگردانی مجید محسنی پخش شد. پس از این او به‌عنوان خواننده در فیلم‌هایی مانند «دخترها این‌طور دوست دارند» و «خروس جنگی» از  ساخته‌‌های اسماعیل پورسعید، هنرنمایی کرد. منوچهر سخایی در سال ۱۳۴۰ در فیلم «پستچی»، ساخته‌ رفیع حالتی، «در انتهای ظلمت» ساخته‌ ابوالقاسم ملکوتی و «ببر کوهستان» ساخته‌ خسرو پرویزی به‌عنوان هنرپیشه هنرنمایی کرد. منوچهر سخایی در آن دوره به سرعت به خواننده‌ای محبوب و صاحب سبک تبدیل می‌شود. محمدرضا شجریان در کارآگاه آواز خود خاطره‌ای از آن روزها نقل می‌کند. ایشان می‌گوید: «من در دانشسرا بودم که منوچهر سخایی یک ابوعطا خواند که من خیلی خوشم آمد و آن را یاد گرفتم و بعدها چند بار آن را خواندم و همیشه هم گفته‌ام که این را از سخایی یاد گرفته‌ام.»

ازاو حدود ده آلبوم به یادگار مانده است

منوچهر سخایی پیش از انقلاب شوی تلویزیونی «زنگوله‌ها» را برای تلویزیون ملی ایران تهیه کرد که در آن به معرفی چهره‌های جدید موسیقی پاپ می‌پرداخت. منوچهر پس از پیروزی انقلاب اسلامی مانند بسیاری از خوانندگان آن زمان از ایران خارج شد. او به آمریکا رفت و در آن‌جا فعالیت هنری خود را پی گرفت اما نتوانست موفقیت قبل خود را تکرار کند. خودش نیز از فعالیت‌های هنری‌اش در آمریکا و در شهر لس‌آنجلس راضی نبود. او در مصاحبه‌ای می‌گوید: «من از چند آهنگ اولين آلبومم که در آمريکا تهيه کردم راضی نيستم. چون اين آلبوم را در بدو ورودم به آمريکا ارائه کردم، هنوز به اوضاع و احوال اين‌جا آشنا نبودم و از نظر مالی هم بسيار محدود بودم، نمی‌توانستم به راحتی تصميم بگيرم و اين آلبوم را در شرايط کوچ اجباری و آن حالت گيج و ويجی توليد کردم.اما بلافاصله وقتی مقداری به خودم مسلط شدم، اولين کاری که کردم سکوت بود و بعد آلبوم همکلاس‌ها را عرضه کردم که در آن آهنگ‌های خوبی بود. ولی  آن آلبوم هم راضی‌ام نکرد و بعد از آن اوضاع اين‌جا به شکلی شد که من ديدم يا بايد از اين جماعت بزن بکوب پيروی کنم يا دوباره سکوت کنم و من در آن زمان تصميم گرفتم با موسيقی لس آنجلس همراهی نکنم.» منوچهر سخایی مانند برخی از هنرمندان دیگر مانند مرضیه، عماد رام و مرجان به سازمان مجاهدین خلق پیوست و برنامه‌هایی نیز به نفع این سازمان سیاسی مخالف جمهوری اسلامی اجرا کرد.

منوچهر سخایی به سرطان مبتلا شد و سرانجام در هشتم اردیبهشت سال ۱۳۹۰ در آمریکا درگذشت. از منوچهر سخایی حدود ده آلبوم به یادگار مانده است و بیش‌تر این آثار به صورت سی‌دی به وسیله‌ کمپانی‌های موسیقی ایرانی در کالیفرنیا منتشر شده است. منوچهر دو دختر به نام‌های پرستو و لیلا دارد.

انتشارات بیشتر ...