بسیاری از کسانی که گذرشان به کشورهای توسعه‌یافته افتاده باشد از حضور زیاد معلولان در فضای عمومی جامعه تعجب کرده‌اند. بسیاری شاید به خود گفته باشند چقدر این کشور معلول دارد. اما داستان چیز دیگری‌ست. معلولان در این کشورها دارای امکاناتی هستند که به حضورشان در اجتماع منجر شده است. خیابان‌ها دارای خطوط مخصوص برای نابینایان و شیب‌هایی برای عبور ویلچر است.
در اتوبوس‌ها امکاناتی مهیا شده است که به راحتی ویلچر در آن قرار گیرد و همینطور مترو‌ها مجهز به آسانسور و امکانات ورود و خروج آسان برای آن‌هاست.
این نقشه متروی تهران اما سرراست‌ترین گواه شاید باشد که تا چه حد معلولان در کشور ما نادیده گرفته می‌شوند. گرچه که ایستگاههایی دیگری به متروی تهران اضافه شده است اما این شاید روشن‌ترین منبعی بود که در این رابطه توانستیم بدست بیاوریم و البته وضعیت چندان هم تغییری نکرده است. به جز در چند ایستگاه امکانات کافی برای حضور معلولان وجود ندارد. افتتاح اولین آسانسور ویژه این اقشار در ایستگاه مترو سعدی در بهمن ماه سال گذشته اتفاق افتاد. معلولان در کشور ما با حکمی نانوشته شده محکوم به خانه‌نشینی شده‌اند.
مریم طالشی، زنی نابینا در روزنامه ایران نوشته بود: «داشتم می‌رفتم سمت واگن خانم‌ها که سوار شوم. روی خط قرمز بودم، ایستگاه سرسبز. سه چهار سالی بود که از همین مسیر رفت و آمد می‌کردم. صدای بوق باز شدن درها را شنیدم. به‌خیال اینکه قطار ایستاده است خودم را به نخستین در رساندم، بسته بود.
سعی کردم با عجله از در دیگری سوار شوم. پایم را از در دوم، داخل قطار گذاشتم اما یکهو زیر پایم خالی شد. فهمیدم داخل چاله مترو افتاده‌ام. صدای حرکت قطار را شنیدم. خودم را دیگر مرده فرض می‌کردم. منتظر بودم هر لحظه قطار به من برخورد کند و همه چیز تمام شود. بی‌اختیار فریاد کشیدم؛ تلاش آخر. خودم هم باورم نمی‌شد نجات پیدا کنم. دستم را گرفتند و از چاله بیرون کشیدند. فهمیدم در فاصله بین دو قطار سقوط کرده‌ام. مأمور مترو صدای فریادم را شنیده بود و سریع برق اضطراری را قطع کرده بود. سرم ۲۰ سانت شکافت و کمرم آسیب دید اما زنده ماندم.»
اگر ایستگاههای مترو حفاظ – سیستم پی اس دی- داشتند شاهد این حادثه دلخراش برای این زن نابینا نبودیم. بر اساس گفته کارشناسان، این سیستم ریسک حادثه و مرگ در ایستگاههای مترو را به صفر می‌رساند، همچنین باعث افزایش سرعت حرکت قطار، کاهش تاخیر در حرکت مجدد، جلوگیری از ورود افراد به تونل مترو، کاهش هزینه‌های سرمایش و گرمایش مترو و مدیریت ورود و خروج در زمان ازدحام و اضطرار می‌شود. سال ۹۴ طرح نصب درهای بازشوی ایمنی یا سیستم محافظ سکو در ایستگاههای مترو با نام «پی اس دی» در جلسه علنی شورای شهر تهران مورد بررسی قرار گرفت اما این طرح به دلایل مختلف ازجمله هزینه بالای ساخت آن و همچنین جهت بررسی‌های بیشتر به کمیسیون‌های مربوط بازگردانده شد.
این گفته عضو شورای شهر تهران، علی صابری در گفتگو با خبرنگار مهر در رابطه با مناسب‌سازی ایستگاههای مترو و همچنین واگن‌های مترو برای حضور معلولان است: «تلاش‌های بسیاری در این زمینه شده است اما متاسفانه به نتیجه ایده آل نرسیده‌ایم.» اما باید پرسید چه تلاش‌هایی صورت گرفته است؟ متروی تهران ۱۱۵ ایستگاه دارد و تعداد ایستگاههایی که به امکاناتی برای معلولان مجهز شده‌اند کمتر از انگشتان دو دست است. این یعنی ناآگاهی آن دسته از مدیران در هنگام ساخت ایستگاه‌ها به حقوق اولیه معلولان.
به گفته علی‌همت محمودنژاد، مدیر عامل انجمن دفاع از حقوق معلولان درخواست‌ها اما این‌هاست: «در حال حاضر نیازمند پررنگ‌تر شدن تبلیغات ویژه همیاری با معلولان و سالمندان در ایستگاههای مترو، نصب بالابر استاندارد، مسیر ویژه نابینایان، نصب برچسب ویژه ناشنوایان و رایگان شدن بلیت مترو برای معلولان که را از شرکت بهره برداری راه آهن شهری تهران و حومه خواستاریم.»
نادیده گرفتن معلولان در شهری به وسعت تهران، تنها به مترو و خیابان‌‌های این شهر ختم نمی‌شود. چند نفر از ما دیده‌ایم که در ادارات دولتی، در دانشگاه‌ها تجهیزاتی برای حضور این قشر از جامعه وجود ندارد. گاهی چند نفر باید کمک کنند تا معلول روی ویلچر را از پله‌ها بالا ببرند. در حالیکه آسانسوری مخصوص برای آن‌ها یا تنها شیبی کنار پله‌ها به کمکشان خواهد آمد.
