مردی پا به سن گذاشته و خوش اخلاق است که هر روز صبح بعد از بازشدن در هواخوری سالن چهار از بند چهار زندان اوین، با گرمکن ورزشی وارد هواخوری میشود و به مدت یک ساعت دور محوطه کوچک هواخوری پیادهروی میکند. خوش اخلاق و خوش برخورد است و مورد احترام همه زندانیان، اعم از سیاسی و مالی. در بهمن ۱۳۹۶ توسط سپاه بازداشت شده و تا کنون (۱۴۰۰) حتی مرخصی هم به او ندادهاند.
مراد طاهباز تاجر و طرفدار محیط زیست با ملیت ایرانی و آمریکایی است. او همچنین دارای تابعیت بریتانیا نیز هست. طاهباز عضو هیئت مدیره و از بنیانگذاران «موسسه حیات وحش میراث پارسیان» است. در بهمن ۱۳۹۶ سازمان اطلاعات سپاه پاسداران طاهباز را به همراه هشت فرد دیگر وابسته به موسسه حیات وحش میراث پارسیان، دستگیر کرد.
پس از مرگ مشکوک کاووس سیدامامی، مدیر عامل موسسه حیات وحش میراث پارسیان، دولت ایران کمیتهای جهت بررسی پرونده فعالان محیط زیست تشکیل داد. وزارت اطلاعات و شورای امنیت ملی ایران فعالیتهای محیط زیستی مراد طاهباز و سایر همکارانش در موسسه حیات وحش پارسیان را مصداق جاسوسی ندانستند. با وجود صراحت در اعلام موضع وزارت اطلاعات و علیرغم اینکه مرجع تشخیص جاسوسبودن یا نبودن افراد، مطابق قانون جمهوری اسلامی، وزارت اطلاعات است، نهادهای قضایی که معمولا مرعوب سپاه پاسداران هستند، کار خود را با نادیدهگرفتن اظهارنظر وزارت اطلاعات پیش بردند. در بهمن ۱۳۹۸ با تایید احکام صادره در دادگاه بدوی، قوه قضاییه جمهوری اسلامی طاهباز را به اتهام «همکاری با آمریکا به عنوان دولت متخاصم» به ۱۰ سال زندان و «رد وجوه دریافتی از دولت آمریکا» محکوم کرد!
در چنین شرایطی به سیاق همیشگی و همانند موارد مشابه دیگر، خبرگزاریهای حکومنی که همواره به عنوان دستیار نهادهای امنیتی عمل کرده و زمینه صدور احکام سنگین را برای منتقدان یا فعالان سیاسی و رسانهای و … فراهم میکنند، برای آقای مراد طاهباز و سایر دوستان و همکاران وی هم دست به کار شدند و مطالبی علیه آنها منتشر کردند.
وزارت خارجه ایالات متحده آمریکا در خرداد ۱۳۹۹ و در روز جهانی محیط زیست با انتشار یک ویدیو نگرانی خود را از شرایط بازداشت مراد طاهباز در ایران اعلام کرد و آزادی این فعال محیط زیست را خواستار شد. همچنین از دولتهای جهان دعوت کرد تا نسبت به بازداشت ناعادلانه طاهباز و سایر همکارانش در ایران واکنش نشان دهند.
سلامت آقای طاهباز در زندان به خطر افتاده است
در مقابل تلاش های کشورها و نهادهای بین المللی برای آزادی طاهباز، روزنامه کیهان و وبسایتهایی چون باشگاه خبرنگاران جوان دست به زمینهسازی برای توجیه بازداشت و حکم ناعادلانه وی زدند. آنها از تصاویر شکار، که در برخی فصل ها و برخی مناطق مجاز اعلام میشود، به عنوان سندی علیه مدافع محیط زیست بودن او استفاده میکردند و مدعی بودند وی به ابزار پیشرفته جاسوسی مجهز بوده و فعالیتهای حساس نظام را رصد میکرده است. باشگاه خبرنگاران جوان در این گزارش طاهباز را اصلیترین متهم انجام فعالیتهای جاسوسی در مناطق نظامی نامید که با قدرت نفوذی که در زمان ریاست معصومه ابتکار در سازمان حفاظت محیط زیست به دست آورده تحت پوشش حفاظت از محیط زیست به مناطق حساس کشور دسترسی پیدا کرده و اطلاعات ارزشمندی را درباره نقشههای تاسیسات نظامی و دریایی در حوزه خلیج فارس در اختیار آمریکا و اسرائیل قرار داده است. در این گزارش همچنین ادعا شده بود که وی بخشی از اطلاعات جمعآوریشده درباره مختصات توانمندی دفاعی کشور در خلیج فارس و همچنین برخی سایتهای موشکی در مناطق حفاظتشده را به بیرون از کشور منتقل کرده است.
وزیر خارجه بریتانیا نیز در روز ۹ مهر ۱۴۰۰ به مناسبت تولد مراد طاهباز با انتشار بیانیهای از جمهوری اسلامی خواست دست از رفتار «بیرحمانه» با وی بردارد. به گزارش وبسایت وزارت خارجه بریتانیا، لیز تراس گفت، در حالی که امروز آقای طاهباز وارد ۶۶ سالگی خو شده، یک بار دیگر روز تولدش را در بازداشت ناعادلانه به سر میکند. خانم تراس گفت که هفته گذشته در گفتوگو با حسین امیرعبداللهیان همتای ایرانی خود موضوع بازداشت آقای طاهباز را مطرح کرده و همچنان متعهد به بازگرداندن وی به آغوش خانوادهاش در بریتانیا خواهد بود.
علیرغم این پیگیری ها و تلاشهایی که دولتها و سازمانها برای آزادی طاهباز به عمل آوردهاند، وی همچنان در زندان اوین به سر برده و در کنار بیماری و نیز عوارض حاصل از شکنجههای سپاه، به دور از خانواده خود روزگار سپری میکند. علاوه بر اخباری که از شکنجه او و همکارانش توسط سپاه در دوران انفرادی منتشر شد، برخی از زندانیان آزادشده که همبند او بودهاند، از وجود آثار و علائم این شکنجه در بدن طاهباز سخن گفتهاند.
در آخرین ماههای دولت حسن روحانی مذاکراتی برای تبادل زندانیان صورت گرفت که امید اندکی برای آزادی طاهباز به وجود آورد اما این موضوع با افزایش تنشها میان ایران و آمریکا بعد از مدتی به فراموشی سپرده شد.