آمارهای رسمی نشان می‌دهد که سلامت و بهداشت روانی شهروندان ایرانی در معرض خطر جدی قرار دارد. ایرج حریرچی، سخنگوی وزارت بهداشت، در نشست خبری با موضوع سلامت روان در سال ۱۳۹۷ گفت:
«۲۳.۴ درصد از افراد بالغ در ایران دچار اختلال روان‌پزشکی طی یک سال گذشته بوده‌ا‌ند. ۲۷.۶ درصد این افراد را زنان و ۱۹.۴درصد را مردان تشکیل می‌دهند.» به عبارتی از هر چهار نفر بالای ۱۵ سال، یک نفر دچار اختلال روان‌پزشکی است. این اما به این معنا نیست که باقی شهروندان از سلامت روانی مناسبی برخوردارند.
عوامل بسیاری در به‌وجودآمدن اختلالات روان‌پزشکی به صورت مستقیم و غیرمستقیم موثرند؛ از زمینه‌های ژنتیکی و خانوادگی گرفته تا وضعیت سیاسی، اقتصادی و اجتماعی جامعه. حکومت تمامیت‌خواهی که علاوه بر ایجاد شرایط ناامن اقتصادی و فقر و بیکاری بر همه ابعاد زندگی شهروندان، از جمله آموزش و آزادی‌های فردی، اعتقادی و مذهبی چنگ انداخته، مهم‌ترین عامل تهدیدکننده بهداشت روانی شهروندان محسوب می‌شود.
بیماری‌های روان‌پزشکی غالبا یک‌باره به وجود نمی‌آیند. مراجعه به‌موقع به مشاور روان‌شناس می‌تواند مانع به‌وجودآمدن اختلال روان‌پزشکی شود.
چه زمانی نیاز به مشاوره روانشناسی داریم:
- مهم‌ترین نشانه، تمایل به گریه‌کردن بدون دلیل مشخص است. وقتی حرف‌های نگفته و مسائل حل‌نشده تبدیل به اشک می‌شوند و گاه و بیگاه بی‌بهانه از چشمان شما سرازیر می‌شوند، زمان آن فرا رسیده که از مشاور کمک بخواهید.
- زمانی که احساسات منفی نسبت به خود و اطرافیان‌تان بر سایر احساسات غلبه کند. سرزنش و عدم رضایت از خود و به دنبال آن روی‌آوردن مجدد به عادات قدیمی که آن‌ها را ترک کرده‌اید؛ مثل پرخوری، پرخوابی یا کم‌خوابی، جویدن ناخن و مصرف مواد، به معنای این است که باید به مشاور مراجعه کنید.
- زمانی که قادر به کنترل احساسات خود به‌ویژه خشم‌تان نیستید. چنانچه رفتار یا واکنشی که پیش از این شما را خشمگین نمی‌کرد موجب عصبانی‌شدن و عدم کنترل شما و فریادزدن و پرتاپ اشیا و آسیب‌زدن به خود و دیگران شود، حتما به مشاور مراجعه کنید.
- زمانی که علاقه خود را نسبت به چیزهایی که تا به حال موجب لذت شما می‌شدند از دست داده‌اید؛ مثلا به‌طور مرتب ورزش می‌کردید اما حالا ورزش‌کردن خوشحال‌تان نمی‌کند یا به دلیل احساس خستگی بی‌دلیل تمایل به آن ندارید. یا مثلا دید و بازدید با خانواده و دوستان و دیدن فیلم، که پیش از این به آن‌ها علاقمند بودید، دیگر برای‌تان جذابیتی ندارند.
- اگر به هر دلیلی به پایان‌دان به زندگی خود فکر می‌کنید. حتی اگر به صورت گذرا از ذهن‌تان عبور کرده است و برنامه مشخصی برای انجام آن نداشته‌اید، حتما در اولین زمان ممکن به مشاور مراجعه کنید.
فراموش نکنید شما اولین و تنها کسی هستید که باید به بهداشت روانی‌تان اهمیت بدهید.