در این جستار تاثیرگذار، فیلسوف آلمانی ایمانوئل کانت (۱۷۲۴ – ۱۸۰۴) خطوط کلی تکوین تکامل تاریخ به سوی مقصود غایی آن را ترسیم می‌کند. از دیدگاه کانتی، سرانجام تاریخ چیزی نخواهد بود مگر روشن‌گری بشریت در چارچوب یک نظم متحدالشکل و واحد جهانی مبتنی بر جمهوریت. کانت با توصیف دوپارگی نوع بشر میان از یک سو، تمایل وی به زندگی در قالب باهماد اجتماعی و از سوی دیگر، گرایش طبیعی‌اش به تضاد و برخورد، نهایتا به این نتیجه می‌رسد که این تنش بنیادین در غایت خویش به این منجر خواهد شد که بشر قابلیت خویش به عنوان یک موجود عقلایی و خردبنیاد را کاملا محقق سازد. در طی این فرآیند و تا دستیابی به غایتی از این دست، به باور کانت، جنگ‌ها نه تنها دولت‌ها را بیش از پیش وادار به شناسایی اهمیت مذاکرات صلح‌آمیز خواهند کرد، که حاکمان و دولت‌مردان را بر آن خواهند داشت تا به قصد بالا‌بردن بهره‌وری اقتصادی و تحکیم پایه‌های نظام سیاسی، دامنه آزادی‌های شهروندان خویش را نیز افزایش دهند.
در نهایت، کانت بر این باور است که جهان، در پایان تاریخی چنین فرآیندی، بر پایه یک نظم جهانی فدرال و متشکل از جمهوری‌‌های متحدالشکل و یکپارچه، اداره خواهد شد. در سال ۱۷۸۴، یعنی در زمانی که این جستار کانت به رشته تحریر در می‌آمد، جمهوری‌ها در سطح جهان انگشت‌شمار بودند. ولی با گذشت زمان و به‌ویژه با گسترش چشمگیر این نوع نظم سیاسی در چهار گوشه دنیا و بسط نظام‌های دموکراتیک در قرن بیستم، بسیاری از صاحب‌نظران بر این باورند که تاریخ معاصر و مدرنیته، شاهدی بر حقانیت مکتب کانتی به‌شمار می‌روند.
این کتاب را باقر پرهام به فارسی ترجمه کرده است.
«فکرت یک تاریخ جهان‌شمول در غایتی جهان‌وطنی» را به رایگان دانلود کنید و بخوانید!