– حمايت كميته امداد از حدود ۲۲۰۰ كودك يزدی مبتلا به سوء‌تغذيه – ایسنا / تیر ۱۳۹۸
-۳۸۰ کودک بروجردی مبتلا به سوءتغذیه از کارت تغذیه رایگان برخوردار می‌شوند – ایرنا / تیر ۱۳۹۸
– کمیته امداد هرمزگان از ۷۸۱۵ کودک دچار سوءتغذیه حمایت می‌کند – ایرنا / خرداد ۱۳۹۸
– شناسایی ۲۲۵ کودک مبتلا به سوءتغذیه در ماهدشت – باشگاه خبرنگاران جوان / خرداد ۱۳۹۸
– پرداخت ۱۵ میلیون تومان کمک‌هزینه برای رفع سوءتغذیه کودکان در رامسر – باشگاه خبرنگاران جوان / خرداد ۱۳۹۸
– شناسایی دو هزار کودک مبتلا به سوءتغذیه در چهارمحال‌وبختیاری – خبرگزاری صداوسیما / تیر ۱۳۹۶
– بهره‌مندی ۸۲۴ کودک زیر پنج سال مبتلا به سوءتغذیه استان تهران از سبد غذایی – فارس / تیر ۱۳۹۸
– سوءتغذیه، فقر پنهان بیش از ۱۲۰۰ کودک زنجانی – ایسنا / مرداد ۱۳۹۸
– مدیر کل بهداشت و درمان کمیته امداد: سوءتغذیه ۲۰۰ هزار کودک زیر شش سال در ایران – ایلنا / مرداد ۱۳۹۸
این آمارها توسط خبرگزاری‌های رسمی جمهوری اسلامی اعلام شده‌اند. سوال اینجا ست که چگونه به دست آمده‌اند؟
در متن خبرها آمده «کودکانی که شناسایی شده‌اند»؛ یعنی به علت عواقب ناشی از سوءتغذیه به مراکز درمانی مراجعه کرده‌اند. بنابراین به دو دلیل می‌توان گفت که تعداد واقعی کودکان مبتلا به سوءتغذیه در ایران قطعا بسیار بیشتر است؛ اول این‌که به تجربه می‌دانیم آمارهای دولتی مثل همه حکومت‌های دیکتاتوری، قابل اعتماد و استناد نیستند. دوم این‌که حتی اگر بخواهیم به این اعداد و ارقام اعتماد کنیم، تنها آمار کودکان مبتلا به سوء‌تغذیه‌ای را داریم که شناسایی شده‌اند. این یعنی کودکان بسیاری در گوشه‌وکنار کشورمان از سوءتغذیه رنج می‌برند بدون این‌که شناسایی شده و در آمارها وجود داشته باشند.
ماده ۲۴ کنوانسیون حقوق کودک، از کشورهای طرف این کنوانسیون خواسته است حق کودک را جهت برخورداری از بالاترين استاندارد بهداشت و تسهيلات لازم برای درمان بيماری و توان‌بخشی به رسميت بشناسند و برای تضمين اين‌كه هيچ كودكی از رسيدن به اين حق و دسترسی به خدمات بهداشتی محروم نخواهد شد، تلاش کنند. در بخشی از این ماده آماده است که دولت‌ها باید روش‌های مناسبی را برای مبارزه با بيماری‌ها و سوء‌تغذيه، از جمله در چارچوب مراقبت‌های بهداشتی اوليه از طريق به‌كاربستن تكنولوژی‌های در دسترس و فراهم‌کردن مواد غذايی مقوی و آب آشاميدنی سالم و درنظرگرفتن خطرات آلودگی محيط زيست اتخاذ کنند.
ایران کشور فقیری نیست. نه مستعمره است و نه در حال جنگ. اگر نگاهی به ارقام اختلاس‌ها و رانت‌خواری‌های مسئولان بیندازید، خواهید دید که گاهی خواندن این ارقام دشوار است. آیا دادن سبد غذایی و کارت تغذیه رایگان به بعضی از کودکان مبتلا به گرسنگی مزمن حداکثر تلاش مسئولان حکومت ایران برای مراقبت از کودکان ایرانی است؟ اصلا چرا باید در چنین کشور ثروتمندی کودکان مبتلا به گرسنگی مزمن باشند؟
سوءتغذیه یا گرسنگی مزمن یعنی چه؟
قرارگرفتن بدن به مدت طولانی، مثلا ماه‌ها یا سال‌ها، در معرض کمبود کالری یک یا چند ماده مغذی اساسی را گرسنگی مزمن یا سوءتغذیه تعریف می‌کنند که بدن را بسیار ضعیف و مستعد ابتلا به انواع بیماری‌های جسمی و روانی می‌کند.
اَشکال سوءتغذیه
پزشکان سوءتغذیه را به دو شکل متفاوت می‌شناسند:
– سوءتغذیه کمیتی: بدن به مدت طولانی مواد غذایی کمتری از آنچه نیاز دارد تا انرژی مورد نیازش را فراهم کند، دریافت می‌کند.
– سوءتغذیه کیفیتی: بدن کمبود پروتئین یا سایر مواد مغذی دیگر همچون ویتامین‌ها و املاح اساسی دارد.
در بسیاری از موارد، کودکِ در معرضِ سوءتغذیه، از ترکیبی از هر دو شکل گرسنگی مزمن رنج می‌برد.
نشانه‌های جسمی
سوءتغذیه می‌تواند منجر به انواع مختلفی از بیماری‌ها و مشکلات شود:
ضعف عمومی، خستگی؛ بی‌میلی و بی‌انگیزگی؛ تخریب ماهیچه‌های اسکلتی؛ ازدست‌دادن قدرت عضلات؛ اختلال در روند حرکت؛ افزایش ریسک سقوط و شکستگی استخوان‌ها؛ ضعف ماهیچه‌های قلب و قدرت پمپاژ؛ آریتمی؛ ضعف ماهیچه‌های تنفسی با تنفس‌های ضعیف و کوتاه؛ ضعف سیستم ایمنی بدن و در نتیجه آن افزایش ریسک ابتلا به انواع عفونت‌ها و بیماری‌های عفونی؛ تاخیر و اختلال در بهبود زخم؛ افزایش ریسک ابتلا به زخم بستر در صورت عدم توان حرکت و ماندن در بستر؛ دِمانس.
نشانه‌های عصبی-روانی
میزان رنجی که کودکان مبتلا به سوءتغذیه می‌برند، در نگاه اول قابل مشاهده نیست. شاید آن‌ها شبیه تصویری که در ذهن ما از «سوء‌تغذیه‌ای‌ها» وجود دارد نباشند؛ اما با مشاهده دقیق‌تر آثار مخرب گرسنگی کاملا واضح است. مثلا:
– کودکانی که پنج ساله به نظر می‌رسند؛ اما در واقع هشت ساله هستند.
– رشد ذهنی، توانایی تمرکز و قدرت یادگیری این کودکان بسیار محدود است.
– در اثر کمبود انواع ویتامین‌های خانواده ب مثل ب۱، ب۲، نیاسین یا ب۳، ب۱۲ و اسید فولیک ممکن است به افسردگی‌های شدید یا بیماری‌های تخریب‌کننده بافت مغزی مبتلا باشند.
– ممکن است در اثر کمبود مصرف املاح، توانایی‌های ذهنی این کودکان کاهش یافته باشد.
درمان سوءتغذیه
درمان بستگی به شدت سوءتغذیه دارد؛ اما چه سوءتغذیه جزئی باشد و چه شدید و مزمن، قدم اول برای درمان آن ازبین‌بردن دلایل اساسی است. در مورد کودکانی که وضعیت آن‌ها در گزارش‌ها ذکر شده است، دلیل اصلی سوءتغذیه، فقر و عدم دسترسی آن‌ها به مواد غذایی است. دادن سبد غذایی برای مدتی کوتاه و رهاکردن این کودکان و خانواده‌های‌شان، هیچ کمکی به درمان آن‌ها نمی‌کند و فقط می‌تواند برای مسئولان جنبه تبلیغاتی داشته باشد یا بهانه‌ای باشد برای گرفتن بودجه‌های کلان. مسئولیت این کودکان همان‌گونه که در ماده ۲۴ کنوانسیون حقوق کودک ذکر شده است با دولت‌ها ست. این کودکان نیاز به رسیدگی، درمان، مراقبت جدی و طولانی‌مدت دارند.