طبق آمارهای سال ۱۳۹۹، ۶۶ تا ۷۵ درصد از افراد آسیب‌دیده برای درمان به رواان‌درمانگران مراجعه نمی‌کنند.
این در حالی است که بسیاری از مشکلات ذهنی و روانی در صورت اقدام به‌موقع و آگاهی کافی قابل حل هستند.
نشانه‌های سلامت روان
- توان سازگاری با شرایط دشوار
- احساس عزت و کرامت سالم
- روابط سالم
- ذهنیت‌های مبتنی بر واقعیت
- احساسات سالم و متعادل
تعادل میان کار و زندگی
افرادی که می‌توانند بر مراقبت و بهبود سلامت ذهنی و روانی زندانیان سیاسی تاثیر بگذارند
- خود فرد زندانی یا فرد آزاد‌شده
- خانواده و بستگان
- دوستان و آشنایان
- نظام بهداشت و سلامت روان و متخصصان این حوزه
- نظام حمایت اجتماعی و حقوقی
- کنشگران مدنی
- عموم مردم
آگاهی و مهارت‌های سلامت روانی فرد بازداشت‌شده یا زندانی
- اطلاع از حقوق شهروندی
- آگاهی از تکنیک‌های بازجویی و فشار و مقاومت روانی
- مراقبه و تمرکز
- مدیریت بهینه زمان (مطالعه، یادگیری از سایر زندانیان)
- متدهای دفاع روانی (تکنیک تنفس عمیق، تکنیک‌های تن‌آرامی)
- عدم مصرف دارو، مگر در صورت تجویز پزشک
- فعالیت بدنی ولو در حد بسیار محدود (حتی چند دقیقه در روز)
تمرکز بر اهداف و ارزش‌های بلند‌مدت
موارد آگاهی و مهارت‌های خانواده و بستگان فرد بازداشت‌شده
o حفظ آرامش و مراقیت از سلامت خانواده
o اطلاع از حقوق شهروندی و استفاده از خدمات حقوقی
o اطلاع‌رسانی در رسانه‌ها برای محدود کردن امکان فشار بر زندانی
o برخورد مناسب در تماس‌ها و ملاقات‌ها بدون سرزنش بر زندانی
o پیگیری وضع سلامت روانی و جسمی زندانی از مسئولین زندان
دوره بازگشت در زندانیان به چه معنا ست؟
- دوره بازگشت زمانی است که فرد برای ازسرگرفتن زندگی روزمره و عادی نیاز دارد.
- پس از آزادی از بازداشت یا زندان، فرد وارد دوره بازگشت می‌شود.
- طول این دوره و فرآیندی که هر فرد در مسیر آن می‌گذراند متفاوت است.
چالش‌های فرد دوره بازگشت
o فرد ممکن است در مورد اتفاقات بیرون از زندان، به‌شدت کنجکاو باشد.
o به دلیل سلب آزادی و اختیار درون زندان، برای مدتی در تصمیم‌گیری دچار مشکل باشد.
o نیاز به زمان و فضای امن برای ابراز احساسات فروخورده داشته باشد.
عوامل کمک‌کننده به فرد در دوره بازگشت
- اعضاء خانواده
- برخورد و حضور دوستان
- فضا و امکان استراحت و آرامش
- بررسی‌های پزشکی
- استفاده از امکانات مشاوره و روان‌درمانی
- طراحی و از سر گرفتن روتین کار و زندگی
چه فشارهایی ممکن است پس از آزادی و در دوره بازگشت بر ذهن و روان وارد شود؟
- اضطراب تطبیق دوباره با زندگی عادی
- ضطراب و استرس دادگاه
- مشکلات ناشی از استفاده نادرست از داروها
- سرزنش خویشتن، خودانگاره منفی، کاهش عزت نفس
- افسردگی و درماندگی
- انزواء و تنهایی
- یادآوری خاطرات زندان به شکل غیرارادی و ناگهانی (فلش‌بک)
سوالات مهم برای توجه به مسئله سلامت روان در دوره بازگشت
- نشانه‌های نیاز به مراقبت و بهبود روانی کدامند؟
- آیا می‌توانیم نشانه‌های آسیب روانی را به‌راحتی در دیگران تشخیص دهیم؟
- چه راهکارها و مراقبت‌هایی را در شرایط معمولی، یا هنگام بازداشت و درون زندان، یا پس از آزادی می‌شناسیم؟