ویدئویی مربوط به نوروز ۱۴۰۲ در سواحل محمودآباد مازندران منتشر شده است که آخوندهای جوانی را نشان میدهد که برای صندلیهای خالی برنامه اجرا میکنند و مردمی که آن سوتر هستند نه تنها به آنان توجهی ندارند بلکه از بیتوجهی خود به این طلبهها لذت میبرند.
اما اساسا این آخوندها و طلبهها در سواحل چه میکنند؟ واقعیت این است که حضور این طلبهها در سواحل در درجه نخست ناشی از حساسیت ایدئولوژیک جمهوری اسلامی به شادی و آزادی در سواحل ایران است. حساسیتی که خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی، آن را به صراحت در یکی از سخنرانیهای خود بیان کرده بود.
در عین حال طی سالهای اخیر، چنین حساسیتی ابعاد اجرایی منسجمی پیدا کرده است و مشاهده طلبهها در کنار سواحل، حاصل برنامهای است که در عالیترین سطوح اجرایی در جمهوری اسلامی پیگیری میشود.
به عنوان نمونه میتوان به گفته احمد وحیدی، وزیر کشور دولت ابراهیم رییسی، اشاره کرد که در تیرماه ۱۴۰۱ تاکید کرده بود روحانیت «اساس کار و انقلاب» هستند و از حضور آنان و «طرحهای فرهنگی» آنان در ساحل استقبال میکنند.
بر اساس چنین حمایت و پشتیبانی گسترده اجرایی بود که طی سالهای اخیر و بهويژه در دهه ۹۰ خورشیدی، حضور طلبهها در کنار سواحل شدت گرفت و حتی گروههای تبلیغی از قم برای این کار خود را آماده کردند.
آخوندهای حکومتی نیز از لزوم ساماندهی سواحل گفتند؛ چنانکه امام جمعه بوشهر در اسفند ۱۴۰۲ بر لزوم «ساماندهی» سواحل بوشهر در روزهای نوروز تاکید کرد.
این مسئله صرفا در سطح دولت و وزارتخانههای اجرایی پیگیری نمیشود، بلکه نهادهای ایدئولوژیک و مسلح همچون سپاه پاسداران نیز دخیل هستند و طلبهها را به سواحل میکشانند.
به عنوان نمونه میتوان به یک گروه تبلیغی به نام «بقیهالله» اشاره کرد که طلبهی مسئول آن در یک گفتگو در سال ۱۳۹۵ اذعان کرد که با کمک و هماهنگی سپاه بابلسر و در چارچوب برنامهای به نام «ساحل سالم» برای همکاری به ساحل این شهر رفتهاند.
مسئول همین گروه بقیهالله در گفتوگویی دیگر صراحتا گفته است که هدفشان «امر به معروف و نهی از منکر» است: «هدف ما هم تبلیغ بوده است؛ به این روش که به صورت غیرمستقیم و زیرپوستی تبلیغ دین داشته باشیم و بتوانیم امر به معروف و نهی از منکر را انجام دهیم.»
نکته جالبتوجه اینکه این طلبه مدعی استقبال گسترده مردم از طلبهها در سواحل است ولی شواهدی همچون ویدئویی که در آغاز نشان داده شد بیانگر واقعیات دیگری هستند.
پیش از این نیز ویدئویی از ترساندن یک طلبه در ساحل بوشهر توسط یک جوان بوشهری منتشر شده بود که به صورت گسترده در فضای مجازی پخش شد.
ویدئوهای مکرری که از عمامهپرانی روحانیون طی یکی دو سال اخیر منتشر شده است، شواهد دیگری از تنزل جایگاه روحانیت در ایران هستند و نشان میدهند احتمالا طلبهها در سواحل ایران نیز با استقبال روبرو نمیشوند.
واقعیت آشکار اینکه جمهوری اسلامی و حکومت روحانیت، در تلاش برای تسلط روایت خود که ناشی از یک مذهب واحد بوده است، شکست خورده است؛ شکستی که در سواحل ایران هم خود را نشان میدهد. آیا این واقعیت نباید روحانیت را به تامل و بازبینی درباره جایگاه خویش وا دارد؟