سخنان «محمدعلی جعفری» – فرمانده کل سابق سپاه پاسداران – درباره انتخابات ریاستجمهوری سال ۸۸ که مدت زمانی کوتاه پس از انتخابات ریاستجمهوری سال ۸۸ ادا شد، سخنانی جنجالی بود که در سال ۱۳۹۳ «محمد نوریزاد» فایلی چند دقیقهای از آن منتشر کرد؛ اما به تازگی در خرداد ۱۳۹۸، فایل تصویری این سخنرانی که نزدیک به یک ساعت است، توسط «شاهد علوی» – یکی از روزنامهنگاران ایرانی مقیم ایالات متحده – منتشر شده است که حاوی نکات مهم و بعضا بسیار مهمیست.
همان چند سال پیش که بخشی کوتاه از سخنرانی جعفری منتشر شد و مورد بحث زیادی قرار گرفت، و از جمله بسیاری از معترضان به جریان انتخابات ریاستجمهوری سال ۸۸، آن را سندی بر حقانیت سخنان خود یافتند، در داخل برخی رسانههای نزدیک به حکومت سعی کردند آن را ویدئویی تقطیعشده و توطئهای شخصی از جانب «محمد نوریزاد» بخوانند که او بود که برای نخستین مرتبه این فایل را منتشر کرده بود. از جمله وبسایت «جام نیوز» نوشته بود: «آنچه مسلم است، این ویدئوی ساخته شده توسط محمد نوریزاد، سوژه جدیدی برای رسانههای فارسی زبان دولتهای آمریکا، انگلیس، آلمان و فرانسه خواهد بود تا چند روزی را مشغول باشند و علیه ملت ایران و سپاه جنجالآفرینی کنند. جنجالهایی که هیچ گاه تمامی نخواهند داشت…».
اما محمدعلی جعفری در این سخنرانی چه گفته است؟ سخنرانی او را میتوان به دو بخش تقسیم کرد. یک بخش درباره انتخابات و بخش دیگر نیز درباره روزها پسا انتخابات.
تظاهراتهای گسترده پس از انتخابات ۸۸ تبدیل به دغدغه هسته سخت قدرت در جمهوریاسلامی شد
درباره انتخابات و ۱۰ میلیون رای خاموش
به گفته او «بدترین سناریو» که از قبل پیشبینی میشد این بود که «برادری مثل میرحسین» مطرح شود و همه اصلاحطلبها پشتسر او قرار بگیرند و با حمایت نیروهای داخلی و رسانههای خارجی جلو بروند. جعفری در این سخنرانی صراحتا اذعان کرد که هسته سخت قدرت از اینکه باز مثل روزهای دوم خرداد، جریان اصلاحطلب جان بگیرد، بسیار نگران بود.
به گفته او، بر اساس نظرسنجیهایی که از دو ماه قبل از انتخابات آغاز شد، رای احمدینژاد ۶۰ درصد بود، اما هرچه زمان انتخابات نزدیک میشد این میزان محبوبیت کاهش پیدا میکرد. به گفته او تا اواسط خرداد ماه رای احمدینژاد به زیر ۵۰ درصد رسید و رای موسوی به بالای ۲۷ درصد آمد. فرمانده سابق سپاه پاسداران اذعان میکند که همه نگران بودند که انتخابات دومرحلهای میشود و در آنجا نیز معلوم نیست، چه میشود. او این را به علت «جوسازی» میداند و اعتراف میکند که «فضا عوض شده بود».
بنا به اعتراف محمدعلی جعفری جریان مناظرهها نیز فضا را پیچیدهتر کرد. به گفته او، تا قبل از مناظرهها درصد مشارکت زیر ۷۰ درصد بود اما پس از آن درصد مشارکت بالا رفت و تا ۸۵ درصد رفت و بالاترین میزان مشارکت نیز برای همین دوره از انتخابات ریاست جمهوری بود. بنا به گفته محمدعلی جعفری تا قبل از این انتخابات معمولا ۳۰ میلیون نفر در انتخاباتها شرکت میکردند. اما در این انتخابات ۱۰ میلیون رای خاموش به میدان آمد.
او در ادامه میگوید: «ابهامی که خیلیها دارند این است که ۱۰ میلیون رای خاموش که اضافه شد کجا رفت؟ خیلیها معتقدند این ۱۰ میلیون رای برای جریان مخالف روند غالب است. این سوال حتی در شورای عالی امنیت ملی مطرح شد».
محمدعلی جعفری در اینجاست که یک پشتکواروی تحلیلی میزند و اساسا احمدینژاد را نماد «جریان مخالف» با روند غالب میخواند و میگوید: «درست است که ۱۰ میلیون رای برای جریان مخالف حکومت میرود اما اتفاقا نماد این جریان احمدینژاد بود که مخالف جریان زر و زور و قدرت است که مقابل این جریان ایستاد. احمدینژاد اپوزیسیونی بود نسبت به جریان حاکم»! او مدعیست که این پاسخ در شورای عالی امنیت ملی مورد قبول واقع شد.
محمدعلی جعفری و محمود احمدینژاد
نکته جالبتوجه دیگر در این سخنرانی محمدعلی جعفری این است که سعی میکند حساب میرحسین موسوی را از اصلاحطلبها جدا کند و میگوید که اصلاحطلبها برای او «نظرسازی» میکردند ولی خود او خبر نداشت و واقعا فکر میکرد ۱۸ میلیون رای میآورد.
او البته خود معترف است که کسی فکر نمیکرد ۴۰ میلیون نفر شرکت بکنند و حتی «تحلیلگران نزدیک به ما» میگفتند انتخابات به دور دوم میرود. او این را نیز ناگفته نمیگذارد که تحلیلگران اصلاحطلب به درستی فکر میکردند در صورت پیروزی احمدینژاد از جریان اصلاحطلبی نشانی باقی نخواهد ماند. نکته جالب هم اینکه خود جعفری در همین سخنرانی آرزو میکند که در چهار سال آتی (طبعا از سال ۸۸ به بعد) از جریان اصلاحطلبی نشانی باقی نماند.
«از شمالشهر بودند؛ تاب مقاومت نداشتند!»
اما محمدعلی جعفری در بخش دیگر سخنرانی نسبتا طولانی خود به بحث پیرامون چگونگی برخورد با تظاهراتها و اعتراضات میپردازد و اذعان میکند که شورای عالی امنیت ملی مسئولیت رویارویی با تظاهراتهای خیابانی را به عهده سپاه پاسداران گذاشت.
جعفری اضافه میکند که پس از خطبه خامنهای در ۲۹ خرداد و مخالفت خامنهای با تظاهرات خیابانی، برای سپاه پاسداران «مسجل» شد که نگذارند حتی تظاهرات ساکت هم انجام بگیرد، اما این ابهام برایشان وجود داشت که چگونه مقابل این تظاهرات ایستادگی کنند. او معترف است که تظاهراتکنندگان «جمعیت قابلتوجهی» بودند و نمیشد به راحتی با آنان برخورد کرد. او در ادامه میگوید با اینکه تصمیم سپاه پاسداران بر این بود که «مانع تجمع» شوند و تا حد امکان برخورد صورت نگیرید، این ایده خوب اجرا نشد و درگیری پیش آمد. جعفری به صراحت میگوید اگرچه سپاه فکر میکرد پس از ۳۰ خرداد و درگیریهای این روز باز تظاهراتها ادامه پیدا میکند، اما انگار برخورد آن روز، دیگر مانع از انجام تظاهراتهای گسترده دیگر شد.
فرمانده سپاه پاسداران در تحلیل چرایی «جمع شدن» مسئله با پوزخند و تمسخر میگوید که خیلی از تظاهراتکنندگان از شمال شهر بودند و از تیپهایی بودند که خیلی تاب مقاومت نداشتند. از جنوب شهر خیلی کم حضور داشتند در میان جمعیت. جعفری اساسا این نزاع را به درگیری فقر و غنا تعبیر میکند و سعی میکند تظاهراتکنندگان مخالف را افراد غنی و مرفه جلوه دهد.
در اینجا نباید ناگفته گذاشت که قبل از این یکی دیگر از فرماندهان سپاه پاسداران، «سعید قاسمی»، در پاییز ۸۸ در دانشگاه «امام صادق» در سخنانی شبیه به محمدعلی جعفری و با صراحت بیشتری گفته بود: « اعتراضات کسانی که در مناطق بالای پارکوی مینشینند، چندان مهم نیست؛ ولی اگر روزی دیدیم که اهالی شوش و… هم پشت سر ما نبودند باید فرار کنیم».
محمدعلی جعفری، معترضان جنبش سبز را شمالشهریهایی میداند که خیلی تاب مقاومت نداشتند
دو اقدام اساسی در جمعکردن اعتراضات
محمدعلی جعفری در ادامه سخنان خود همچنین دو اقدام اساسی را در «جمعکردن» اعتراضات موثر میداند که به سبب اهمیت این بخش از سخن، عین سخن او را نقل میکنیم: «دو اقدام بسیار اساسی و استراتژیک، در جمع کردن این ماجرا اثر گذاشت. یکی دستگیریهای گستردهای که توسط دستگاههای امنیتی و بخشی هم سپاه در لایه طراحان و ایدهپردازان این ماجرا صورت گرفت. آنهایی که ایدهپردازی کرده بودند، طرح داشتند، روحیه میدادند و مدام به این کار تحریک میکردند، هدف دستگیری گسترده قرار گرفتند. بعد هم مقابلههایی که به صورت گسترده با حضور نیروهای مردمی بسیج و سپاه به کمک نیروی انتظامی و دستگاههای امنیتی برای مقابله با این جریان انجام گرفت. از جمله مهمترین این اقدامات هم برخورد یا جلوگیری (از راهپیمایی) در بعد از ظهر روز شنبه بود. این دو اقدام اساسی به اضافه قطع ارتباطات اینها، یعنی ایجاد اختلال در ارتباطات اینها، چه شبکههای اینترنتی و چه شبکههای موبایل و اساماس و غیره، تاثیر بسیار زیادی روی به همریختگی برنامه اینها داشت. یک نگرانیای هم در ستاد آقای موسوی ایجاد شد؛ بالاخره با این دستگیریهای گستردهای که انجام شد، اینها فکر میکردند که این دستگیریها چند روزه و موقت است ولی ادامه پیدا کرد. برخورد و ایستادگی قاطع مردم و دستگاههای امنیتی، نظامی، انتظامی هم که مشخص شد، اینها جا زدند».