محمدصادق صادقی گیوی مشهور به صادق خلخالی در مرداد ۱۳۰۵ در خلخال در استان اردبیل به دنیا آمد. او پس از انقلاب ۱۳۵۷ نخستین «حاکم شرع» در دادگاه‌های موسوم به «دادگاه انقلاب» بود. حکم او به صورت مستقیم توسط شخص روح‌الله خمینی صادر شد.

صادق خلخالی که در ۲۴ بهمن ۱۳۵۷ حکم خود را از خمینی دریافت کرد تا اسفند ۱۳۵۸ در این جایگاه افراد بسیار زیادی را طی سال‌های نخست استقرار جمهوری اسلامی اعدام و تیرباران کرد.

از اردیبهشت ۱۳۵۹ نیز با دستور ابوالحسن بنی‌صدر که رییس جمهور وقت بود، در جایگاه ریاست کمیته مبارزه با مواد مخدر نشست و بسیاری از کسانی که در مسئله مواد مخدر درگیر بودند را اعدام کرد. او تا دی ۱۳۵۹ نیز در این پست بود.

«مفسد فی‌الارض» از جمله اتهاماتی بود که صادق خلخالی به افراد می‌بست و آن‌ها را اعدام می‌کرد.

صادق خلخالی باوری به دادرسی عادلانه نداشت و ضرورت حضور وکیل برای متهمان را قبول نداشت. او می‌گفت: «فقط به کسانی اجازه داده می‌شود وکیل داشته باشند که لال باشند. وقتی کسی عملی مرتکب شده و به‌راحتی می‌تواند اقرار کند که چنین عملی را انجام داده و این کار را بدون آنکه فشار و شکنجه‌ای در بین باشد، می‌تواند بیان نماید، بنابراین دلیلی ندارد که وکیل مدافع بگیرد».

البته واقعیت این است که نه تنها اجازه داده نمی‌شد متهمان وکیل داشته باشند بلکه «فشار و شکنجه» فراوانی نیز علیه متهمان اعمال می‌شد.

صادق خلخالی اساسا مدعی بود وکیل، یک پدیده اضافی است.

به این سخن او دقت کنیم: ««در قرآن هرگز در این باره مسئله‌ای عنوان نشده و چون الگوی ما اسلامی است و مجرم یا متهم قادر است به راحتی حقایق و اعمالی را که مرتکب شده بیان کند به همین دلیل وکیل کار مثبتی انجام نمی‌دهد».

خلخالی علاوه بر دستور به اعدام و تیرباران در درون کشور، دستور قتل و ترور مخالفان جمهوری اسلامی در خارج از کشور را می‌داد. از جمله می‌توان به ترور شهریار شفیق، خواهرزاده محمدرضاشاه در پاریس اشاره کرد.

در حال تخریب آرامگاه رضاشاه. مصطفی میرسلیم: خلخالی علاقه داشت بدون در نظر گرفتن جوانب امر و رسیدگی‌های لازم بسیاری از افسران شهربانی را اعدام کند

صادق خلخالی چنان به دادرسی عادلانه بی‌توجه بود و آن را ناضروری می‌دانست که مدعی بود در این مسیر اگر بی‌گناهان هم به قتل برسند ایرادی ندارد.

او رسما مدعی بود که اگر کسی بی‌گناه اعدام شد، ایرادی ندارد چون به بهشت خواهد رفت!

مصطفی میرسلیم که خود از چهره‌های تندرو در جمهوری اسلامی است این جمله از خلخالی را تایید می‌کند و می‌گوید: « بله از این حرف ها می‌گفتند. حتی بدتر از این کارها هم انجام می‌دادند. من خبر داشتم که برخی از همراهان ایشان برای اینکه مجوز ورود به یک خانه را بگیرند برخی از مواد مخدر یا  موارد دیگر را به داخل منزل پرتاب می کردند و بعد به اهالی خانه می گفتند ما آمده ایم برای تفتیش».

میرسلیم همچنین به صراحت می‌گوید خلخالی در اعدام افراد عجله داشت و نوعی علاقه به کشتن افراد در او بود: «آقای خلخالی علاقه داشتند بدون در نظر گرفتن جوانب امر و رسیدگی‌های لازم بسیاری از افسران شهربانی را اعدام کند».

دکتر رامین احمدی، کنشگر دموکراسی‌خواه بر این باور است که خلخالی علاوه بر ناباوری به اصول دادرسی مدرن و حقوق بنیادین انسان‌ها، دچار ناراحتی اعصاب نیز بود. رامین احمدی تاکید می‌کند بنا به اسناد و نامه‌های ردوبدل شده، خمینی نیز از این مسئله باخبر بوده است ولی برای آنکه بتواند زودتر مخالفان خود را به قتل برساند، خلخالی را در جایگاه «قضاوت» نشاند. صادق خلخالی در آذر ۱۳۸۲ درگذشت.