«بهشت زنان
زیر پای همسرانشان است
مردان میگویند:
زنان به ما نمیرسند،
در برابر اراده ما شانه خالی میکنند
اما همین زنها،
مرعوب بهشت میشوند،
پاهای کثیف و
پلشت شوهرانشان را لیس میزنند.
همینها که:
وعدههای بهشت را
خود، به مردان آموختند.» *
تسلیمه نسرین، پزشک، نویسنده و شاعر فمینیست بنگلادشی در ۲۵ اوت ۱۹۶۲ در میمنسینگ بنگلادش دیده به جهان گشود.
تسلیمه نسرین در نوشتههایش به وضعیت نامناسب زنان میپردازد و او را منتقد مذهب میشناسند.
این نویسنده بحثانگیز بنگلادشی بارها و بارها به دلیل نوشتن مقالهها و داستانهایی که علیه قوانین و مقررات ضد زن در جهان اسلام است توسط بنیادگرایان اسلامی مورد تهدید جانی قرار گرفته است. او بارها به دلیل باورهای غیرمذهبیاش تکفیر شد.
تسلیمه نسرین از دهه ۹۰ میلادی همواره با تهدید جانی زندگی کرده است و این تهدیدات از جانب گروههایی صورت گرفته است که آثار نسرین را «ضد اسلامی» میدانند.
تسلیمه نسرین در سال ۱۹۹۳ رمان «شرم» را منتشر کرد. انتشار این رمان بسیار جنجالبرانگیز شد.
حمله بنیادگرایان مسلمان به تسلیمه نسرین
رمان نسرین در همان زمان توقیف شد و اسلامگراها به کتاب و نویسنده آن حمله کردند. حتی برخی از اسلامگراها برای قتل تسلیمه نسرین جایزه تعیین کردند.
تسلیمه نسرین اما تسلیمناپذیر بود. او در همین زمان که زیر فشار بود در گفتوگویی با یک مجله در کلکته بر فسخ شریعت اسلامی پافشاری کرد که این نظرات او موجب شد که موج تکفیرها اوج بگیرد.
دولت تابعیت نسرین را ملغی کرد و او مجبور شد در سال ۱۹۹۴ به کشور سوئد فرار کند. او سالها در اروپا زندگی کرد اما ده سال بعد بار دیگر به کلکته بازگشت. تسلیمه دوریاش از هند را مرگ میدانست. او میگوید که «ترک هند برای همیشه، به منزله مرگ برای او است.»
بازگشت او دوباره موجی از تکفیرها و اعتراضات بنیادگرایان مذهبی را برانگیخت. برای سر او ۵۰۰ هزار روپیه پاداش نقدی تعیین کردند و گفتند که به این شرط از قتل او صرف نظر خواهند کرد که توبه کند و کتابهایش را با دست خود به آتش بکشد. او بار دیگر مجبور شد که برای حفظ جانش کلکته را ترک کند. او اما بار دیگر به هند بازگشت اما به کلکته نرفت.
تسلیمه نسرین اما به سکوت و توبه معتقد نبود. او گفت:
«بنیادگرایان از اسلام به نفع خود استفاده میكنند و ما باید با آنان مخالفت کنیم. اگر دست بنیادگرایان در جامعهای دموکراتیک باز نگه داشته شود و با آنان مخالفت صورت نگیرد، روزی خواهد رسید كه جامعه دموکراتیک ما را نابود كنند.»
پزشک، نویسنده و شاعر فمینیست بنگلادشی
تسلیمه نسرین گفت که در راه آزادی بیانش حاضر است تا پای جان ایستادگی کند و بمیرد:
«آنان میتوانند مرا بكشند زیرا من علیه بیعدالتی و نابرابری مینویسم. اما فكر میكنم مردم و افراد پاک، باوجدان، دارای عقل سلیم و آگاه باید جانب حقیقت را بگیرند و باید بر ضد بنیادگرایی و تعصب دینی مبارزه كنند.»
معرفی کتاب «تلافی» نوشته تسلیمه نسرین در ایالت تامیل نادو در جنوب هند در سال ۲۰۰۷ با حملات مختلف روبهرو شد. حملهکنندگان طبق معمول بنیادگرایان تندرو مسلمان بودند.
حملهکنندگان به رهبری سه سیاستمدار محلی تامیل نادو که عضو حزب «مجلس اتحاد مسلمین» (MIM) بودند به مراسم معرفی کتاب حمله کردند و با سردادن شعار و پرتابکردن اشیا به طرف تسلیمه نسرین جلسه را برهمزدند. نسرین به کمک روزنامهنگاران و بانیان این مراسم توانست جان سالم به در ببرد. حملهکنندگان خواهان آن بودند که دولت هند این نویسنده بنگلادشی را به بنگلادش بازگردانند اما دولت هند این رفتار معترضان را «شرمآور» خواند.
کتاب «شرم» نوشته تسلیمه نسرین در بنگلادش در سال ۱۹۹۳ کتاب پرفروش شد. با تیراژ شصتهزار به فروش رسید.
در سال ۱۹۹۳ کتاب «شرم» او در بنگلادش کتاب پرفروشی شد
تسلیمه نسرین در سال ۱۹۹۴ در مقالهای در لوموند میگوید:
«بنگلادش چگونه میتواند به یک کشور مدرن تبديل شود در حالی که نیمی از جمعیتش توسط افکار ارتجاعی عقب نگه داشته میشود. من وقتی شاهد بدرفتاری با زنان و توجيه اين عذاب به نام مذهب هستم آيا مسئوليت اخلاقیام حکم نمیکند که با آن به مخالفت برخيزم؟
در بنگلادش «قوانين خانواده بر اساس مذهب وضع شدهاند.» اين قوانين شرايط تبعيضآميز زير را تجويز میکنند:
يک مرد میتواند در يک زمان چهار زن اختیار کند؛ اما زن چنین حقی ندارد. مرد میتواند هرلحظه اراده کند زن را طلاق بدهد و پس از طلاق، مرد بيش از زن حق نگهداشتن فرزندان را دار است، اما زن چنين حقی را ندارد. در مورد ارث، پسر از دختر بيشتر ارث میبرد. مرد هر زمان بخواهد به سفر میرود. اما زن چنين حقی ندارد. مرد هر زمان بخواهد میتواند با همسر خود، همبستر شود و زن بايد تمكين كند. (تمکين جنسی). «از وقتی بنيادگرايان فتوای قتلم را صادر کردهاند و دنبال من میگردند. خود را تنها و زندانی میيابم. هیچ انسانی، چه زن و چه مرد، خطر بیاندازه و شرايط زندگی کنونی مرا برنمیتابد.
بنيادگرايان به اين دليل از من بيزارند که مینويسم و هدف از نوشتارم ابراز مخالفت است. مخالفت با سيستم موجود در کشورم. از دیدگاه آنها، زنان حق چنين کاری را ندارند. بر اساس قوانين اسلامی، مردان میتوانند زنی را که دستورات قرآن را زير پا بگذارد محکوم به مرگ کنند. مانند زنی که بهجای ماندن در خانه، بيرون برود، کار کند، اختيار بدنش را از آن خود بداند و بالاتر از همه در اينباره بنويسد.»
حمله بنیادگرایان مذهبی به تسلیمه نسرین
تسلیمه نسرین توانسته است جایزههای بسیاری را از آن خود کند. او در سال ۱۹۹۴ توانست «جایزه ساخاروف» را کسب کند. جایزه ساخاروف جایزهای است برای آزادی بیان که به افتخار آندره ساخارف دانشمند و مخالف نظام شوروی سابق به نام او نامگذاری شده است.
تسلیمه نسرین در سال ۱۹۹۴ جایزه پی.ای.ان (PEN) سوئد را از آن خود کرد. همچنین او در سال ۲۰۰۸ جایزه سیمون دوبووار را کسب کرد.
ص۶۸ H&S قصه پریشانی زنان، تسلیمه نسرین، ترجمه عباس شکری، نشر *