چند روز گذشته علم‌الهدی، نماینده ولی فقیه در مشهد که به اظهارات جنجالی معروف است در رابطه با حضور زنان در صدا و سیما گفت: «در برخی برنامه‌های صدا و سیما هم می‌توان به جای استفاده از بانوان از گویندگان مرد استفاده کرد و لازم نیست حتماً یک خانم، گوینده و مجری برنامه باشد. اینکه یک زن باحجاب با یک فرد نامحرم بگو و بخند داشته باشد و دل بدهد و قلوه بگیرد حرام و بی عفتی است».
تا پیش از این نیز حضور زنان در رسانه‌ها با محدودیت‌ها و در شرایط خاص ممکن بود. از خوابیدن با روسری و مانتو تا حمام کردن با حجاب کامل؛ اواخر سال گذشته سکانسی از فیلم “رحمان ۱۴۰۰” بسیار جنجال‌برانگیز شد. در این صحنه بازیگر زن با حجاب کامل در وان حمام نمایش داده می‌شود!
کمپین من و سانسورچی
سال گذشته نیز برخی بازیگران زن سینما از محدودیت های خود در سینما و تلویزیون در کمپین “من و سانسورچی” گفتند. در این کمپین بازیگران از تجربه ها و خاطرات خود با سانسورچی‌های صدا و سیما و سینما گفتند. برخی مواردی که این بازیگرها روایت کردند بسیار عجیب به نظر می‌آمدند و واکنش‌های زیادی در فضای مجازی برانگیخت.
این کارزار توسط امیر مهدی ژوله نویسنده و بازیگر به راه افتاد. او در صفحه اینستاگرام خود نوشت: «يكي از معضلات نمايش خانم ها در تلويزيون علاوه بر حجاب كه عموما رعايت ميشه و ارايش كه حتي گاهي با تغيير رنگ تصوير هنگام نمايش اصلاح ميشه، تصور يا توهم مشخص بودن حجم بخشي از اندام اونها از زير لباسه. مثلا اين يك اصل پذيرفته شدست كه خانم هاي بازيگر بايد حتما زير پيراهنشون شلوار ضخيم بپوشن(توي سرما و گرما ) كه حجم پاشون معلوم نباشه. لباس هاي گشاد و ضخيم هم كه يه رواله».
نصویری از مهدی ژوله
پرستو صالحی از ممنوعیت بالا رفتن زنان از پله و تکیه دادن آنها به دیوار گفت. میترا حجار نیز با انتشار ویدئویی توضیح داد که برای مشخص نشدن گوش بازیگران زن، روسری زنان را با چسب به صورتشان می چسبانند تا نه تنها گوش بلکه حجم گوش زنان نیز مشخص نباشد. شبنم فرشادجو نیز از مشکل سانسورچی ها با غبغب گفت.
البته بازیگران زن نه تنها در مقابل دوربین مجبور به تن دادن به برخی از محدودیت ها هستند، بلکه زندگی شخصی آنها نیز همواره تحت نظر است. ماه رمضان سال ۱۳۹۸ «شهره سلطانی» از برنامه ویژه این ماه کنار گذاشته شد و علت آن را انتشار عکس‌هایی در اینستاگرام شخصی‌اش دانستند. همچنین «زیبا بروفه» به این خاطر که فیلم عروسی‌اش منتشر شد، چندین سال اجازه فعالیت نداشت. «لیلا حاتمی» نیز در سال ۲۰۱۴ در جشنواره کن با رئیس جشنواره «ژیل ژاکوب» دست داد و روبوسی کرد که با انتقادهای تندی در ایران مواجه شد و آن را عملی منافی «عفت» زنان در جمهوری اسلامی خواندند. کیهان در این باره نوشت لیلا حاتمی با این کار «دهن‌کجی به فرهنگ سرزمین مادری خود» کرده است.
اگرچه تا حدودی این محدودیت ها برای بازیگران مرد نیز اعمال می‌شود، اما می توان به جرات گفت تفاوت بزرگی میان محدودیت های مردان و زنان بازیگر است. «اصغر فرهادی» سال گذشته در جشنواره کن حضور داشت و دست در دست «پنه لوپه کروز» در فرش قرمز راه می رود و عکس می‌گیرد. اتفاق خاصی برای او رخ نمی‌دهد.این را با اتفاقی که برای لیلا حاتمی افتاد مقایسه کنید.
گلشیفته فراهانی در گفتگویی در انتقاد از اصغر فرهادی می‌گوید اصغر فرهادی در تمام رویدادها او را نادیده می‌گیرد و از او سخن نمی‌گوید، به طوری که اصلا انگار گلشیفته وجود ندارد. از دید گلشیفته این امر تنها به دلیل زن بودن او است و با اشاره به لباس و موهایش می‌گوید چون من قانون جمهوری‌اسلامی را رعایت نمی‌کنم.
روبوسی لیلا حاتمی با ژیل‌ژاکوب
عدم پخش مسابقات ورزشی زنان
اما محدودیت های زنان در صدا و سیما تنها شامل بازیگران نمی‌شود؛ زنان ورزشکار ایرانی نیز جایی در صدا و سیما ندارند. زنان با وجود محدودیت‌هایی که در ایران با آن رو به رو هستند، موفقیت‌های زیادی در حوزه ورزش کسب کرده‌اند. تیم فوتبال زنان اگر نگوییم بیشتر از تیم مردان افتخار‌آفرینی کرده اند، به اندازه تیم مردان برای این کشور افتخار کسب کرده است؛ اما حتی یک بازی از این تیم در صدا و سیما پخش نشده است.
اردیبهشت سال گذشته تیم ملی فوتسال زنان توانست مقام نخست بازی‌های آسیایی را به دست آورد پس از بازگشت ملی‌پوشان، «فاطمه ذوالقدر» رییس فراکسیون زنان مجلس گفت وزارت ورزش برای پخش این مسابقات با صدا و سیما مکاتبه کرده بود و قرار بود بررسی کنند. اما این مسابقات هرگز پخش نشد. گویی که این تیم هرگز وجود نداشته است، گویی این زنان در جهانی دیگر زندگی می‌کنند.
«مکارم‌شیرازی» درباره پخش مسابقات بانوان ایرانی از صدا و سیما گفت: «اصل پخش این کار از سوی صدا و سیما کار نادرستی است و پخش صحنه‌هایی که ضوابط شرعی در آن مراعات نمی‌شود جایز نیست و در پوشش شرعی تفاوتی بین مسابقات و غیر آن وجود ندارد». سال گذشته نیز در جریان بازی های آسیایی جاکارتا، با اینکه امتیاز پخش تمام بازی‌ها توسط صدا و سیما خریده شده بود و به ورزشکاران و مردم قول داده بودند که بازی‌ها را مستقیم پخش می کنند، اما در نهایت مسابقات زنان هیچ‌گاه از صدا و سیما منتشر نشد.
فوتبالیست‌های زن سهمی ازصداوسیما ندارند
صدا و سیما نه تنها مسابقات زنان را پوشش نمی دهد، بلکه پوشش اخبار ورزشی بانوان نیز با مشکلاتی همراه است. «خدیجه سپنجی» نایب‌رییس وقت فدراسیون فوتبال در رابطه با نحوه پوشش اخبار ورزش زنان گفت: «من با پخش اخبار زنان و مردان به صورت جدا از هم کاملا مخالف هستم. اطلاع رسانی به این شکل، صد در صد نیست. تلویزیون فعلی کاملا مردانه است و از صبح تا شب تنها به پخش اخبار، گزارش و مسابقات مردان می‌پردازد».
تصمیم‌گیری در مورد چنین مسائلی باید از طریق قانونی صورت گیرد، اما در جمهوری اسلامی نظر فقها و مراجع تقلید در مسئله زنان بسیار تاثیرگذار است.