مسئله حاشیه‌نشینی در ایران و کیفیت پایین زندگی بسیاری از شهروندان، مسئله‌ای حاشیه‌ای نیست؛ بلکه زندگی میلیون‌ها ایرانی را هدف گرفته است. در تازه‌ترین واکنش‌ها، «میرطاهر موسوی» – جامعه شناس – در نشستی در این حوزه، از وضعیت حاد مسکن ایرانیان خبر داد.
او گفت: «اکنون بیش از ۲۰ میلیون نفر در ایران دارای مسکن نامطلوب هستند. رشد حاشیه نشینی در ۵۰ سال اخیر شدت زیادی یافته است و سهم ایران از حاشیه نشینی در سراسر دنیا ۲۵ درصد است که رقم نگران کننده ای است».
به گفته او کرج و زاهدان با نزدیک به ۴۰ درصد، بالاترین میزان حاشیه‌نشینی در ایران را دارند . رشت نیز با ۹ درصد، به کمترین میزان حاشیه‌نشینی در ایران مبتلاست. برای درک پدیده حاشیه‌نشینی در شهرهای بزرگ کشور کافی‌ست بدانیم وضع سنندج به اندازه‌ای بحرانی‌ست که این شهر از جمله پنج شهری است که در طول سال‌های ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۰، از سوی بانک جهانی اعتباری برای مقابله با حاشیه‌نشینی به آن اختصاص داده شده بود.
میرطاهر موسوی، «فقر شهری» را «مسئله اصلی» ایرانیان دانست که مانند بهمنی مهیب زندگی ایرانیان را زیر پای خود له می‌کند. به گفته او در سال ۹۷، بیش از ۲۵۵ هزار نفر از شهروندان تهرانی به حاشیه‌نشینان پیوستند. این را باید در کنار این در نظر گرفت که اگرچه بسیاری از شهروندان در متن زندگی می‌کنند اما عملا به علت فقر، به سبک زندگی حاشیه‌ای مبتلا هستند.
به گفته این جامعه‌شناس، در ایران حدودا از هر چهار نفر یک نفر از مسکن مناسب و مطلوب برخوردار نیست. در مرداد سال ۹۷ نیز «فرید براتی» – معاون پیشگیری و درمان مرکز درمان سازمان بهزیستی ایران – اعلام کرده بود که در ایران ۱۹ میلیون حاشیه نشین و حدود ۳۰۰۰ منطقه حاشیه‌ای وجود دارد.
باورش سخت است که از هر چهار ایرانی، یک نفر در مسکنی نامطلوب زندگی می‌کند
این در حالی‌ست که «ناصر ذاکری» – استاد اقتصاد – یادآوری می‌کند: « اصل ۴۳ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران بر تأمین نیازهای اساسی از جمله مسکن تأکید کرده است و قبل از آن، اصل ۳۱ داشتن مسکن متناسب با نیاز را حق هر فرد می‌داند، و دولت را موظف به فراهم ساختن زمینه تحقق این مهم می‌کند».
«بیژن عبدالکریمی» – استاد فلسفه دانشگاه – نیز معضل حاشیه‌نشینی را بلایی به جان کشور می‌داند و درباره نگرانی خود در برنامه‌ای تلویزیونی می‌گوید: «۴۰ سال است داریم طی طریق معکوس می‌کنیم. زمانی چشم باز خواهیم کرد که بسیار دیر شده است. مسئولین کشور متوجه باشند ۱۵ میلیون حاشیه‌نشین در این کشور است. این می‌تواند تاروپود اجتماعی کشور را متلاشی کند. من به عنوان یک معلم فلسفه نگران شرایط کشور هستم».
برای عمق پدیده حاشیه‌نشینی در ایران کافی‌ست خبری را مرور کنیم که در اسفند ۱۳۹۷ در رسانه‌ها منتشر شد. در آن وقت، «مهرداد امینی‌فر» – نماینده کرمان در شورای عالی استان‌ها – اعلام کرده بود که از جمعیت ۶۰ هزار نفری شهر بافق، ۴۰ هزار نفر حاشیه‌نشین شده‌اند. به گفته او، ۴۰ هزار نفر از جمعیت ۶۰ هزار نفری بافق به کرمان و سیرجان مهاجرت کرده‌اند.
«علی کرد» – نماینده مجلس شورای اسلامی – نیز در ۲۶ فروردین سال ۹۸ اعلام کرده بود که در پی گرانی‌ها در سال ۹۷، در مجموع یک میلیون نفر به تعداد حاشیه‌نشینان ایران اضافه شده است.