تهیه برنامه غذایی زندانیان به عهده مدیرکل هر استان است که متناسب با فصل‌های سال، آن را تصویب و به زندانها ابلاغ می‌کند.
در ادامه به مهم‌ترین نکات درباره غذای زندانها توجه کنید
- بر اساس ماده ۱۵۳ آئیننامه اجرایی سازمان زندانها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور، در تنظیم برنامه غذایی زندانها باید شرایط و احتیاجات اقلیمی هر محل در تغییرات این برنامه در نظر گرفته شود. مثلا برنامه غذای زندان‌های شمال ایران با برنامه غذایی زندان‌های جنوب کشور باید متفاوت و متناسب با شرایط جغرافیایی و فرهنگ غذایی آن مناطق باشد.
- نباید بین غذای زندانی، با غذای زندانبان یا کارکنان زندان فرقی باشد. یعنی باید در زندان یک نوع غذا طبخ شود که هم در سفره کارکنان زندان و هم در سفره زندانیان قرار گیرد. متهمان و محکومان باید در 3 وعده – صبحانه، ناهار، شام – از غذای روزانه برخوردار باشند.
- بر اساس تبصره ماده ۱۵۳ آئیننامه اجرایی سازمان زندانها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور ،کودکانی که به عنوان مددجو در کانون‌های اصلاح و تربیت نگهداری می‌شوند، به دلیل در‌حال‌رشد‌بودن، باید علاوه بر 3 وعده غذای اصلی، ۲ میان‌وعده نیز در هر شبانه‌روز داشته باشند تا به رشد آن‌ها لطمه‌ای نخورد.
- طبق بندهای پ و ت ماده ۱58 آئیننامه اجرایی سازمان زندان ها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور، زنان باردار و مادران شیرده و اطفال همراه آن‌ها باید رژیم غذایی خاص داشته باشند تا صدمه‌ای به رشد کودک و سلامتی مادر نخورد.
- مسئولان باید اقدامات لازم و مستمر برای جلوگیری از فساد اولیه خواروبار و تمیزبودن و تمیزشدن ظروف و محوطه آشپزخانه به را انجام دهند. مثلا برای شستن ظرف‌ها به اندازه کافی مایع ظرفشوئی و اسکاچ یا برس در اختیار زندانیان قرار دهند، و همینطور برای نگهداری مواد غذاییِ خریداری‌شده توسط زندانیان، به اندازه کافی یخچال در آسایشگاه‌ها تأمین شود.
- بر اساس ماده ۱۵۴ آئیننامه اجرایی سازمان زندان ها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور، هر بازداشتگاه و زندان در صورت امکان می‌تواند سالن غذاخوری مجزا داشته باشد. در این صورت متهمان و محکومان باید غذا را در سالن غذاخوری خود صرف کنند. همینطور برای متهمان و محکومان بیمار، طبق برنامه و نظریه پزشک معالج، در مدتی که بیمار هستند و احتیاج به غذای مخصوص دارند، باید از بهداری، غذای مخصوص بیماران تهیه شده و در اختیارشان قرار بگیرد.
- برنامه غذایی روزانه زندانیان در ماه رمضان هم از طرف اداره کل استان و با هماهنگی سازمان زندانها اعلام می‌شود. برنامه غذایی ماه رمضان فقط شامل مسلمانان و افرادی است که توانایی روزه‌گرفتن را دارند. این برنامه شامل اقلیت‌های دینی، بیماران و افرادی که شرعاً از روزه‌گرفتن معاف هستند، نمی‌شود. بیماران برای معافیت از قرار‌گرفتن در برنامه غذایی روزانه ماه رمضان، باید تائید پزشک موسسه را داشته باشند تا بتوانند در وعده‌های صبحانه و ناهار، غذا بخورند. نکته عجیبی که در خصوص وعده‌های غذایی روزانه اقلیت‌های مذهبی مطرح شده این است که این افراد برای برخورداری از برنامه غذایی معمول روزانه یا اینکه حداقل اجازه داشته باشند تا در وعده‌های صبحانه و ناهار غذا میل کنند، لازم است که تائیدیه واحد اصلاح و تربیت را داشته باشند. طبق ماده ۱55 آئیننامه اجرایی سازمان زندانها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور، در مورد اشخاصی که شرعاً از روزه‌داری معاف هستند، مثل زن زندانی که در حالت عادت ماهانه است؛ این زن در صورتی مجاز است که وعده‌های صبحانه و ناهار را میل کند که واحد اصلاح و تربیت عادت ماهانه او را تائید کند.
- · اگرچه در آئیننامه اجرایی سازمان زندانها و اقدامات تأمینی و تربیتی مصوب ۱۴۰۰ اشاره‌ای به حداقل برنامه غذایی بازداشتگاه‌ها و زندانها نشده است، اما براساس آئیننامه قبلی، که حداقل برنامه غذایی هر بازداشتگاه و زندان را معین کرده بود، به نظر میرسد همان برنامه در چارچوب آئیننامه تازه‌تصویب هم قابل اجراست. طبق آئیننامه اجرایی سابق، حداقل برنامه غذای هر موسسه به این صورت است که صبحانه باید شامل نان، پنیر و چای باشد. نهار یا شام هم می‌بایست شامل سبزیجات تازه یا خشک، برنج، سیب‌زمینی، پیاز، حبوبات، انواع لبنیات، تخم‌مرغ، و میوه فصل باشد.
- در هر هفته حداقل ۳بار باید در وعده‌های نهار و شام به محکومان غذاهای گوشتی داده شود. نوع غذا برای کلیه محکومان هر زندان یکسان طبخ و توزیع می‌شود. یعنی چنین نیست که در یک زندان به زندانیان چلوکباب داده شود و در زندان دیگر نان و سیب‌زمینی.
- هر محکوم لوازم غذاخوری مشخصی در نظر گرفته شده است که عبارتند: بشقاب، کاسه، لیوان، و قاشق و این ظروف در صورت امکان باید از جنس ملامین باشند. همه محکومان باید در نظافت آشپزخانه، سالن غذاخوری، شست‌وشو و خشک‌کردن ظروف و لوازم آن‌ها بدون تبعیض و استثناء شرکت داشته باشند.