کتاب «کنشهای کوچک ایستادگی» به نویسندگی استیو کراشاو و جان جکسن و با مقدمه واتسلاو هاول توسط آموزشکده توانا ترجمه شده است. این کتاب داستانهایی از سراسر جهان درباره روشهای ابتکاری و الهامبخش برای مقاومت در برابر رژیمهای سرکوبگر را جمعآوری کرده است. این داستانها حکایت کسانی است که سکوت را نپذیرفتند؛ حکایتی که نشان میدهد میتوان دیکتاتورها را سرنگون کرد؛ قوانین ناعادلانه را تغییر داد و حتی به مردم حس جدیدی از انسانیت خود بخشید؛ علیرغم این که دیکتاتورها آن را انکار کنند.
حاکم ستمگر تنها در ذهن شهرونداناش وجود دارد، ارباب، تنها در دنیای بردگان زنده است. اکنون که موج برخاسته … شاید اندکی به درازا بیانجامد، اما ترس و اندیشه شکستناپذیری رژیم، یک بار و برای همیشه مرده است. (تمیم البرغوثی، شاعر فلسطینی)
وقتی کتاب «کنشهای کوچک ایستادگی» در اکتبر ۲۰۱۰ به چاپ رسید، سوالاتی درباره یکی از موضوعات آن پیش آمد. آن چه واسلاو هاول، رهبر انقلاب چک در سال ۱۹۸۹ و نیز نویسنده دیباچه کتاب پیش رو، «قدرت بیقدرتان» خوانده است، سوالبرانگیز بود. سوال اصولی به نظر میآمد: آیا اعتراضات بیخشونت، هرچند شجاعانه، به بیثباتکردن یک رژیم بیرحم و مقتدر کمک میکند؟ شاید این سوال در سالهای پیشِ رو، کمتر پرسیده شود. در عرض چند ماه، بنعلی در تونس و مبارک در مصر، پس از اعتراضات فراگیر و بیخشونت مردمشان، مجبور به استعفا شدند.
همزمان با چاپ نسخه عربی این کتاب، مردم لیبی در میدان سبز شهر طرابلس، که امروز نام میدان شهدا را بر خود گرفته است، شادی میکردند. «بر باد رفته» توصیفی است که یک لیبیایی ساده، از رهبر سابق این کشور در برابر دوربینهای تلویزیونی کرده بود، رهبری که با بیرحمی ۴۲ سال سایه حاکمیتاش را بر لیبی تحمیل کرد. معترضان لیبیایی جان خود را ظرف ماههای پیش از پیروزی، بارها به خطر انداختند تا کنشهای نوآورانهای را امتحان کنند. گرافیتی و کاریکاتور در شهر شرقی بنغازی، یک گروه موسیقی راک در مصراته که هفتمین آهنگ محبوب فیسبوک «دروغ بس است» را در پناهنگاه و در فاصله وصل برق میان قطعیها، ضبط کردند و همین طور کیسههای زباله موزیکال، که با پخش سرود ملی قدیمی، که در زمان قذافی ممنوع بود، ضمن عصبانیکردن نیروهای امنیتی، برای مردم روحیهبخش بودند. زمانی که این مقدمه نوشته میشود نتایج نهایی توفان انقلابی، که سراسر منطقه را در هم نوردید، همچنان مشخص نیست. اما حتی در سوریه، جایی که انبوه کشتهشدگان رعبآور است، مردم همچنان به دیکتاتور میخندند.
یک سریال اینترنتی محبوب با نام «احمق درجه یک: خاطرات یک دیکتاتور کوچک» یکی از ابزارهای خنده به دیکتاتور سوریه است. تا امروز میدانیم که شهامت چه دستاوردهایی میتواند داشته باشد، حتی در سختترین شرایط. به زبان شعر لهستانی ۱۹۷۸ که در نتیجه این کتاب هم آمده است: به نظر میآید حاکمان شکستناپذیر به پایان خط رسیدهاند. «آنهایی که از همه بیشتر میترسند.»
این کتاب صوتی در چهار بخش تولید شده است. در این بخش قسمت اول آن را با هم میشنویم.
موضوعاتی که بخش نخست این کتاب صوتی خواهیم شنید:
- مقدمه واسلاو هاول و مقدمه نویسندگان
- کالسکهها تانکها را شکست میدهند؛ درباره جنبش همبستگی کارگران کشتیسازی در گدانسک لهستان
- طنز یک خطی؛ جایی که حتی کنسرتهای موسیقی کلاسیک، تهدیدی خرابکارانه تلقی میشد، برای مبارزه با حکومت نظامیان در اروگوئه
- شلغم و انقلاب؛ ماجرای بایکوت اخبار تلویزیون توسط لهستانیها دراعتراض به رژیم کمونیستی
- و سپس همه آنها سقوط کردند؛ مبارزات مردمی در حمایت از یاشار کمال، نویسنده سرشناس ترک، در هفتهنامه آلمانی اشپیگل
- شستشو در مکان عمومی؛ اقدام اعتراضی مردم پرو وشستشوی پرچم این کشور در مکان عمومی برای نشان دادن اینکه این پرچم به شدت چرکآلود شده است
- پیتزا با کیفیت رنگ عالی؛ تظاهرات بیشمار مردم علیه حزب کمونیست در لهستان و تجمع در مقابل یک پیتزافروشی و آغشتهکردن برچسب پیتزا به سس قرمز به نشانه سرخی حزب کومونیست
- شما کدام طرفی هستید؟ ماجرای مبارزات برابریخواهانه برای سیاهپوستان در شهرآکسفورد
- همگی لباس پوشیدیم، جایی نداریم که برویم؛ کنشهای اعتراضی مردم ایران در مخالفت با آخوندها و لباس آخوندی
- سگها و دیکتاتورها؛ استفاده از سگهای ولگرد برای اعتراض به بیقانونیهای رژیم نظامی برمه
- و چندین تجربه مبارزاتی موفق دیگر در سراسر جهان.
برای دیدن هر قسمت از این کتاب صوتی، روی لینکهای زیر بزنید:
کنشهای کوچک ایستادگی، بخش نخست
کنشهای کوچک ایستادگی، بخش دوم